Банк экзаменационных вопросов для исторических специальностей

Экзамен Мемлекеттік емтихан 2014 ж. Государственный экзамен 2014г.        
Дисциплина Қазақстан тарихы История Казахстана        
Должность Қазақстан тарихы кафедрасының меңгерушісі Зав. кафедрой истории Казахстана        
ФИО А.А.Оскембай А.А.Оскембай        
  Қазақстан жеріндегі алғашқы қауым адамдары. Алғашқы қауымның археологиялық кезеңдері. Қазақстан жеріндегі көне тұрғындардың археологиялық ескерткіштері және олардың құралдары (тас ғасыры). Первобытное общество людей на территории Казахстана. Археологическая периодизация первобытного общества. Археологические памятники древнейшего населения на территории Казахстана и их орудия (каменный век). Қазақстан тарихы курсы және міндеттері, оның жас ұрпақтарды тәрбиелеу мен білім берудегі орны. Предмет и задачи курса истории Казахстана, его место в воспитании и образовании молодого поколения. Қазақ мемлекетінің кеңестік негізде қалыптасуы: кезеңдері, үрдістің мазмұны, қорытындысы. Проблемаға жаңаша көзқарас. Становление казахской государственности на советской основе: этапы, содержание процесса, итоги. Новое видение проблемы.
  Қола дәуіріндегі Қазақстан. Анроново мәдениеті және оның Қазақстан жеріндегі негізгі ерекшеліктері. Племена Казахстана в эпоху бронзы. Андроновская культура, ее этапы. Материальная культура эпохи бронзы и ее особенные черты на территории Казахстана. Қазақтардың Е.И.Пугачев бастаған шаруалар соғысына қатысуы. Шаруалар соғысының жаңғырығы “Көзге көрінбеген” қозғалыс. Участие казахов в крестьянской войне под предводительством Е.И. Пугачева. Отголоски крестьянской войны – движение “невидимки”. “Соғыс коммунизмінің” күштеу саясаты жағдайындағы халық шаруашылығының хал-ахуалы. 1920-1921 жж. Қазақстандағы кеңестерге қарсы бүліктері. Аштық және оның салдары. Состояние народного хозяйства в условиях силовой политики “военного коммунизма”. Антисоветские мятежи в 1920-1921гг в Казахстане. Голод и последствия.
  Сақтар және олардың әлеуметтік құрылымы, шаруашылығы, тұрмысы мен мәдениеті. Сақтардың көрші мемлекеттермен өзара қатынасы. Саки и их социальное устройство, занятие, быт и культура. Взаимоотношения саков с соседними государствами. XVIII ғасырдың екінші жартысындағы Қазақстан. Қазақтардың 1868-1869 жылдары Торғай және Орал облыстарындағы, 1870 жылы Маңғышлақтағы көтерілістері. Казахстан во второй половине XVIII в. Восстание казахов в Тургайской и Уральской областях в 1868-1869 гг. и на Мангышлаке в 1870 г. Жаңа экономикалық саясат кезінде Қазақстанның халық шаруашылығын қалпына келтіру. Өнеркәсіп және ауыл-шаруашылығының жағдайы. Восстановление народного хозяйства Казахстана в период НЭП-а. Состояние промышленности и сельского хозяйства.
  Үйсіндер, қаңлылардың орналасқан жерлері, олардың әлеуметтік-экономикалық тарихы және әскери-саяси ұйымы. Территория расселения усуней, кангюев, их социально-экономическая история и военно-политическая организация. Кіші жүздегі Сырым Датов басқарған халық-азаттық қозғалысы. Генерал губернатор Игельстромның жобасы. Сырым батыр халық творчествосында және тарихи әдебиетте. Народно-освободительное движение в Младшем жузе под руководством Срыма Датова. Проект генерал-губернатора Игельстрома. Батыр Срым Датов в народном творчестве и исторической литературе. ХХ ғ. 20 жылдарындағы Кеңестік Қазақстан территориясының қалыптасуы. Орта Азия халықтарының ұлттық-территориялық межеленуі. Формирование территории Советского Казахстана в 20-е годы XX в. Национально-территориальные размежевания народов Средней Азии.
  Найман мен керейлерде мемлекеттіктің қалыптасуы. Жетісу және Шығыс Қазақстандағы наймандар мен керейлер. Монғол мемлекетімен өзара байланыс. Образование государственности у найман и кереев. Найманы и кереи в Восточном Казахстане и Семиречье. Взаимоотношения с Монгольским государством XVIII ғ. Қазақстанның мәдениеті. Культура Казахстана в XVIIIв. ХХ ғ. 20- жылдардың басындағы Қазақстанда өткізілген жер-су реформалары: барысы және нәтижелері. Проведение земельно-водной реформы в начале 20-х годов ХХ века в Казахстане: ход и итоги.
  Қимақтар мен қыпшақтар мемлекеттерінің құрылуы. Қыпшақтардың Орта Азиямен және ертедегі Орыс княздықтармен экономикалық және саяси байланыстары. Государственные образования кимаков и кыпчаков. Экономические и политические связи кыпчаков со Средней Азией и древнерусскими княжествами. Бөкей хандығының құрылуы және оның басқару жүйесі. И.Тайманов пен М. Өтемісов бастаған көтеріліс. Образование Букеевского ханства и структура его управления. Восстание под руководством И.Тайманова и М. Утемисова. 1920 жылдардағы Қазақстандағы қоғамдық саяси өмір. Социализмге өту жолдары туралы айтыс. Ф.И.Голощекин және Қазақстандағы “Кіші Қазан” саясаты. Общественно-политическая жизнь в Казахстане в 20-е годы ХХ века. Дискуссия о путях перехода к социализму. Голощекин Ф.И. и его политика “Малого Октября” в Казахстане.
  Қарлұқтар. Қарахандар мемлекетінің құрылуы. «Икта» институтының әлеуметтік мәні. Карлуки. Образование государства Караханидов. Социальная сущность института «икты». XIX ғ. бірінші жартысындағы патша үкіметінің Қазақстандағы саясаты. «Сібір қырғыздары» және «Орынбор қырғыздары» туралы Уставтары. Политика царизма в Казахстане в первой половине XIX в. Уставы “О сибирских киргизах” и “Оренбургских киргизах”. 1920-1930 жж. Қазақстандағы мәдени революция: жетістігі және салдары. Культурное строительство в Казахстане в 20-30-е годы ХХ в.: достижения и потери.
  Әлемдік өркениет жүйесіндегі Қазақстан территориясы (VI-XII ғғ.) Ғылым мен мәдениеттің дамуы. Архитектура ескерткіштері. Қалалар мен қоныстар. Территория Казахстана в системе мировой цивилизации (VI-XIIвв.). Развитие науки и культуры. Памятники архитектуры. Города и поселения Казахстана. Сұлтан Кенесары бастаған қазақтардың көтерілісі, оның сипаты, барысы, және жеңілу себептері. Восстание казахов под руководством султана Кенесары, его характер, ход и причины поражения. Халық шаруашылығының директивалық жоспарлауға көшуі: Қазақстанда соғысқа дейінгі бесжылдықтардың экономикалық саяси міндеттері және оның жүргізуінің Қазақстандағы ерекшеліктері. Переход народного хозяйства к директивному планированию: экономические и политические задачи довоенных пятилеток в Казахстане и их основные итоги. Индустриализация и особенности ее проведения в Казахстане.
  Көне түрік мемлекетінің құрылуы. Батыс-түрік мемлекетінің құрылуы. Батыс-түрік қағанатының әлеуметтік-экономикалық және саяси тарихы. Образование древнетюркского государства. Социально-экономическая и политическая история Западно-тюркского каганата. Ш. Уәлиханов және оның ғылыми мұралары. Ш. Уәлихановтың қазақ тарихын зерттеуге қосқан үлесі. Ч. Валиханов и его научное наследие. Вклад Ч. Валиханова в изучении истории казахского народа. Қазақстандағы ұжымдастыру және көшпенді, жартылай көшпенді халықтарды жаппай отырықшыландыру; барысы, ерекшеліктері және өткізу әдістері. “Қазақстандық апат” және оның салдары тарихнамада. Коллективизация в Казахстане и массовое оседание кочевых и полукочевых хозяйств: ход, особенности, методы их проведения и итоги. “Казахстанская катастрофа” и ее последствия в историографии.
  «Ұлы Жібек жолы» және сауданың дамуындағы Қазақстанның рөлі (VI-XII ғғ.). «Великий шелковый путь» и роль Казахстана в развитии торговли (VI-XIIвв.). XIX ғ. бірінші жартысындағы Қазақстан мәдениеті. Культура Казахстана в первой половине XIX в. ХХ ғ. 30-40- жылдарындағы Қазақстанның қоғамдық-саяси өмірі. Тоталитарлық жүйе жағдайындағы жаппай жазалау саясаты. Общественно-политическая жизнь Казахстана 30-40-х годов ХХ в. Политика массовых репрессий в условиях тоталитарного режима.
  Моңғол мемлекетінің құрылуы және оның сыртқы саясаты. Қазақстан, Орта Азия және Закавказье халықтарының моңғол басқыншыларымен қүресі. Образование монгольского государства и его внешняя политика. Борьба народов Казахстана, Средней Азии и Закавказья с монгольскими завоевателями. Қазақстанның оңтүстік аудандарында Қоқан және Хиуа хандарының жүргізген саясаты. Политика Кокандских и Хивинских ханов в южных районах Казахстана. Қазақ АКСР-нің одақтас республика ретінде қайта құрылуы. Қазақ КСР-нің 1937 ж. Конституциясы және ақиқат. Преобразование Казахской АССР в союзную республику. Конституция Казахской ССР 1937 г. и реальность.
  Қазақ даласы Еуропа елшілері мен саяхатшыларының көзімен Плано Карпини, Гильом де Рубрук, Марко Поло. Казахская степь глазами европейских путешественников. Плано Карпини. Гильом де Рубрук. Марко Поло. Жанқожа Нұрмұхамедовтың басшылығымен болған Сырдария қазақтарының көтерілісі. Восстание Сырдарьинских казахов под предводительством Джанхожи Нурмухамедова Ұлы Отан соғысы жылдарындағы халықтарды Қазақстанға жер аудару, олардың орналасуы және тағдыры. Депортация народов в Казахстан в годы Великой Отечественной войны, их размещение и судьбы.
  Моғолстанның құрылуы. Территориясы және халқы. Моғолстан басшыларының сыртқы және ішкі саясаты. Образование Моголистана. Территория и население. Внутренняя и внешняя политика могульских правителей. XIX ғ.екінші жартысындағы Қазақстандағы әлеуметтік-экономикалық қатынастар. Қазақстанды отарлау. Социально-экономические отношения в Казахстане во второй половине XIX в. Колонизация Казахстана. Майдандағы қазақстандықтар. Ұлы Отан соғысы жылдарында қазақстандықтардың көрсеткен әскери ерліктері. Боевые подвиги казахстанцев в годы Великой Отечественной войны
  Алтын Орданың құрылуы, гүлденуі және құлауы. Алтын Орда тарихының тарихнамасы. Образование, расцвет и распад Золотой Орды. Историография истории Золотой Орды. Қазақстанның Ресейге қосылуының аяқталуы. Қосып алу барысындағы бейбіт және зорлық әдістердің ара - қатынасы. Завершение присоединения Казахстана к России. Соотношение мирных и насильственных методов в ходе присоединения. Қазақстан экономикасын соғыс жағдайында үйлестіріп қайта құру. Қазақстандықтардың Ұлы Отан соғысы жылдарындағы еңбектегі жетістіктері. Ұлы Отан соғысы жылдарындағы Қазақстан тарихи әдебиетте. Перестройка экономики Казахстана на военный лад. Трудовые достижения казахстанцев в годы Великой Отечественной войны. Казахстан в годы Великой Отечественной войны в исторической литературе.
  Ақсақ Темірдің мемлекеті. Темірдің Ақ-Орда мен Моғолстан жерлерін жаулап алу жорықтары, олардың салдары. Государство Тимура. Завоевательные походы Тимура на территорию Ак-Орды и Моголистана, их последствия. Қазақстанның Ресейге қосылу тарихының тарихнамасы. Историография истории присоединения Казахстана к России. Семей полигоны. Экологиялық зардабы. “Невада-Семей” қозғалысы. Семипалатинский полигон. Экологические последствия. Движение “Невада-Семипалатинск”.
  Әбілхаир хандығы, оның саяси, әлеуметтік – экономикалық тарихы. Ханство Абулхаира, его политическая, социально – экономическая история. XIX ғ. екінші жартысындағы Қазақстанға капиталистік қатынастардың енуі, дамуы. Проникновение и развитие капиталистических отношений в Казахстане во второй половине XIX в. Қазақстанның 1946-1960 жылдардың басындағы өнеркәсібі. Ғылыми-техникалық прогресс және 1965 жылғы шаруашылық реформа. Промышленность Казахстана в 1946-начале 60-х годов ХХв. Научно-технический прогресс и хозяйственная реформа 1965 г.
  Қазақ мемлекетінің құрылуының басталуы және қазақ халқының қалыптасу процесінің күшеюі. Өтеміс Қожаның «Шыңғыс-наме» шығармасы қазақ халқының құрылу тарихын оқып білудегі түпнұсқа. Начало образования казахской государственности и усиления процесса сложения казахской народности. Сочинение Утемиш-ходжи «Чингиз-наме» как источник изучения истории сложения казахской народности. Патшалықтың XIX ғ. 60-шы және 80-90 жж. реформалары және оның сипаты. Реформы царизма в Казахстане в 60-е и 80-90-е годы XIX в. и их характер Қазақстанда тың жерлерді игеру және оның әлеуметтік-экономикалық қорытындысы. Освоение целинных земель в Казахстане и ее социально-экономические итоги.
  Қазақ хандығының ертеректегі тарихы жайында Мұхаммед Хайдардың «Тарих-и-Рашиди» еңбегі. «Қазақ» этнонимі тарихи әдебиеттерде. Труд М. Хайдара «Тарих-и Рашиди» о ранней истории казахского ханства. Этноним «казах» в исторической литературе. XIX ғасырдың екінші жартысындағы Қазақстан халықтарының мәдениеті мен оның көршілес елдер мәдениетімен өзара қатынасы. Культура народов Казахстана во второй половине XIX в. и ее взаимодействие с культурой народов соседних стран. Қазақстанның 1970-1980 жылдардағы экономикалық жағдайы. Өнеркәсіп. Ауыл шаруашылығындағы тоқырау құбылыстары. Орталық пен аймақтардың ара қатынасы. Д.А.Қонаев. Экономическое положение Казахстана в 70-80-е годы: промышленность, кризисные явления в сельском хозяйстве. Взаимоотношения центра и регионов. Д.А. Кунаев.
  XV ғасырдың соңғы ширегі және XVI ғасырдың бірінші жартысы кезіндегі қазақ хандығы. Қазақ жерлерін қазақ мемлекетінің шекарасында біріктіру. Казахское ханство в последней трети XV-первой половине XVI вв. Объединение казахских земель в границах казахской государственности. XIX ғ. 80-90- жылдарындағы қоныс аудару қозғалысы және оның кезеңдері. Тарихи әдебиеттегі қоныс аудару қозғалысы. Переселенческое движение в 80-90-е годы XIXв и его этапы. Переселенческое движение в исторической литературе 1970-80жж. Қазақстандағы қоғамдық-саяси ахуал. Алматыдағы 1986ж. Желтоқсан оқиғасы: шындық және қиял. Общественно-политическая ситуация в Казахстане в 70-80-е годы ХХв. Декабрьские (1986) события в Алма-Ате: правда и вымыслы.
  XVI ғасырдың екінші жартысындағы Қазақ хандығы. Хак-Назар мен Тәуекел кезіндегі қазақ хандығы территориясының кеңеюі. Казахское ханство во второй половине XVI в. Расширение территории казахского ханства при Хак-Назаре и Тауекеле. Экономикадағы аграрлы мәселе. Столыпин реформасы және оның Қазақстанға әсері. Аграрный вопрос в экономике. Столыпинская реформа и ее последствия в Казахстане. ҚСРО құлағаннан кейін Қазақстанның егеменді мемлекет ретінде қалыптасуы. Ішкі және сыртқы саясаттың негізгі бағыттары. Қазақстан Республикасының егемендігіне 22 жыл. Становление Казахстана как суверенного государства после распада СССР. Основные направления внутренней и внешней политики. 22 лет суверенной Республике Казахстан.
  XVI-XVIIғғ.қазақ мемлекетінің құқықтық нормалары. «Есім ханның ескі жолы». Тәуке ханның заңдары: «Жеті жарғы». Правовые нормы казахского государства в XVI-XVIIвв. “Древняя дорога хана Есима”. Законы Тауке “ Жеті Жарғы ”. Бірінші дүниежүзілік соғыс жылдарындағы Қазақстан. 1916 көтеріліс, оның себептері, қозғаушы күші және сипаты. 1916 жылғы көтеріліске Қазақстан тарихының кәзіргі заман тарихнамасындағы жаңа көзқарас. Казахстан в годы первой мировой войны. Восстание 1916г. его причины, движущие силы и характер. Новый взгляд к оценке восстания 1916 года в историографии истории Казахстана новейшего времени. Н.Назарбаев: мемлекет қайраткері және саясаткер. Н.Назарбаевтың «Ғасырлар тоғысы», «Қазақстандық жол» атты кітаптарының мазмұны мен маңызы. Н.Н. Назарбаев: государственный деятель и политик. Содержание и значение книг Н.Назарбаева “Казахстан на пороге XXI века”, «Казахстанский путь»
  Қазақ мемлекетінің XVI-XVII ғғ.сыртқы саясаты. Қазақстанның Орта Азия, Ресей мемлекеттерімен өзара қарым-қатынасы. Қазақ-жоңғар қатынастары тарихи әдебиетте. Внешняя политика казахского государства в XVI-XVIIвв. Взаимоотношения Казахстана с государствами Средней Азии, Россией. Казахско-джунгарские отношения в исторической литературе. ХХ ғ. басындағы Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық жағдайы. Социально-экономическое положение Казахстана в начале XX в. Қазіргі кездегі Қазақстандағы ұлттық және этнодемографиялық жағдай. Қазақстан халқының ассамблеясы. Национальные отношения и этнодемографическая ситуация в Казахстане на современном этапе. Ассамблея народов Казахстана.
  Қазақ халқының XV-XVIIғғ.мәдениеті. Қадырғали Жалайырдың «Джами-ат-Тауарих» және Мұхаммед Хайдар Дулатидің «Тарих-и-Рашиди» еңбектері. Эпикалық шығармалары. Культура казахского народа в XV-XVIIвв. “Джами-ат-Таварих” Кадыргали Джалаири и “Тарих-и Рашиди” Мухаммеда Хайдара Дулати. Народное творчество. Эпические произведения. Қазақстан 1917ж. Ақпан революциясы кезінде, таптық саяси күштердің орналасуы. Казахстан в период Февральской революции 1917г. Расстановка классовых, политических сил в крае. Қазақстан Республикасының Конституциясы (1995 ж.) ҚР мемлекеттік рәміздері. Конституция Республики Казахстан (1995г.). Государственные символы РК.
  XVI ғ.соңы –XVII ғ.бірінші жартысындағы Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық жағдайы және жүздеріндегі ішкі саяси жағдайы. Социально-экономическое положение Казахстана в конце XVI-первой половине XVII вв. и внутриполитическое положение в казахских жузах. 1917 ж. Қазақстандағы ұлттық партиялардың құрылуы: олардың бағдарламалық мақсаттары, саяси бағдарлары. Қазіргі пікір мен баға. Образование национальных партий в Казахстане в 1917г; их программные установки, политические ориентации. Современные оценки и суждения. Қазақстандағы қазіргі саяси партиялар мен қозғалыстар. Современные политические партии и движения в Казахстане.
  Абылай ханның әскери және мемлекеттік қызметі, оның сыртқы және ішкі саясаты. Қазақстанның тәуелсіздік үшін күресіндегі Абылайдың тарихи орны. Военная и государственная деятельность Аблая, его внутренняя и внешняя политика. Историческое место Аблая в борьбе за независимость Казахстана. Ресейдегі 1917 ж. Қазан революциясы. Қазақстанда Кеңес өкіметінің орнауы және оның шаруашылық пен мәдени құрылыстарындағы алғашқы қадамдары. Проблеманың тарихнамасы. Октябрьская революция 1917 г. в России. Установление советской власти в Казахстане, и ее первые шаги в хозяйственном и культурном строительстве. Историография проблемы. Қазіргі кезеңдегі Қазақстанның мәдени өмірі. Культурная жизнь Казахстана на современном этапе.
  XVIII ғ. басындағы Ресей және Қазақстан. Қазақстанның Ресей құрамына енуінің тарихи жағдайлары мен алғы шарттары. Патшалықтың алғашқы отарлау шаралары. Россия и Казахстан в начале XVIIIв. Исторические условия и предпосылки вхождения Казахстана в состав России. Первые колониальные мероприятия царизма. Қазақстан және ОБЫҰ. Халықаралық аренада Қазақстанның инициативалары. Казахстан и ОБСЕ. Инициативы Казахстана на международной арене.    
  XVIII ғ. 20-40 жылдарындағы Қазақстан жеріне жоңғарлардың шапқыншылығы. «Ақтабан-шұбырынды, Алқакөл-сұлама». Қазақ халқының жоңғар жаулап алушыларымен азаттық күресі. Джунгарское нашествие на территорию Казахстана в 20-40 годах XVIII в. “Ақтабан-шұбырынды, Алқакөл-сұлама”. Освободительная борьба казахского народа с джунгарскими завоевателями. Қазақстан азамат соғысы жылдарында: қайнар көзі және салдары. Азамат соғысының проблемаларына жаңа көзқарас. Казахстан в годы гражданской войны, ее истоки и последствия. Новые подходы в изучении проблемы гражданской войны. Н.Назарбаевтың “Тарих толқынында” және “Сындарлы он жыл” атты кітаптарының мазмұны. Содержание книг Н.Назарбаева «В потоке истории», «Критическое десятилетие».

Зав.кафедрой истории Казахстана Оскембай А.А.


Понравилась статья? Добавь ее в закладку (CTRL+D) и не забудь поделиться с друзьями:  



double arrow
Сейчас читают про: