Биология

БИОЛОГИЯ

Сынып

(барлығы 68 сағ, аптасына 2 сағ)

Зертханалық жұмыс-35

Практикалық жұмыс-6

Топсеруен-6

№	Саб№	Сабақтың тақырыбы	Сағат саны	Мерзімі	Пән аралық байланыс	Оқулық «Биология» Р.Әлімқұлова, Ә.Әметов, Ж.Қожантаева, Қ.Жұмағұлова, Қ.Қайым «Атамұра» 2015ж.	Ескерту Оқулық «Өсімдіктану» Р.Әлімқұлқызы, Б.Дүйсебайқызы, Е.Тұрбекқызы «Рауан» Алматы
		Кіріспе (1 сағат).
1.		Ботаника – өсімдіктер жайлы ғылым. Жер бетінде өсімдіктердің көптүрлілігі туралы жалпы мәліметтер. Ботаникалық білімнің негізгі қолданылуы. Өсімдіктердің табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы. Қазақстанда кең таралған өсімдіктер.			Жаратылыстану	§1	§1, 3-бет
		І бөлім. Өсімдіктер дүниесіне жалпы сипаттама (3 cағат).
2.		Өсімдікткр дүниесі. Мәдени және жабайы, біржылдық және көп жылдық, дәрілік және әсемдік өсімдіктер. Өсімдіктердің тіршілік формалары: ағаштар, бұталар, бұташықтар, шөптесін өсімдіктер.				§2
3.		Өсімдіктердің негізгі мүшелері. Гүлді өсімдіктер. Гүлді өсімдіктердің мүшелері. Өсімдіктер тірі организм және биожүйе ретінде. Тұқымды және споралы өсімдіктер. № 1 зертханалық жұмыс. Споралы және тұқымды (ашықтұқымды және жабықтұқымды) өсімдіктер: көкек зығыры, қырықжапырақ, кәдімгі қарағай, жұмыршақ, қызанақ.			Жалпы биология	§3	§53-54
4.		Өсімдік-тірі ағза. Өсімдіктердің тіршілік жағдайлары, оларға әсер ететін негізгі экологиялық факторлар. Өсімдіктердің тіршілік орталары. Өсімдіктердің көптүрлілігі. Өсімдіктердің табиғи жағдайлардағы өзгерістері, олардың өсімдік тіршілігіндегі маңызы. Өсімдіктердің табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы. №1 Топсеруен: 1. «Айналамыздағы өсімдіктер әлемі». 2. «Өсімдіктер тіршілігіндегі күзгі құбылыстар». №1 Практикалық жұмыс. Бөлме жағдайындағы, баудағы, саябақтағы, бақшадағы және мектеп учаскесіндегі өсімдіктерді күтіп баптау.			Жалпы биология	§4	§43-44
		ІІ бөлім. Өсімдік жасушасының құрылысы (5 сағат).
5.		Ұлғайтқыш құралдар: микроскоп, ұлғайтқыш әйнек. Ұлғайтқыш құралдарды қолдану тәсілдері. Препараттар даярлау. Материалдар және құрал жабдықтар. Қауіпсіздік техникасы. № 2 зертханалық жұмыс. Ұлғайтқыш құралдармен және зертханалық құрал-саймандармен танысу.			Жалпы биология	§5
6.		Жасуша-жасушасының химиялық құрамы. Өсімдік жасушасының құрылысы: қабықша, цитоплазма, ядро, пластидтер, жасуша шырынына толы вакуоль, қосындылары. Пішіні мен мөлшері бойынша жасушалардың алуантүрлілігі. № 3 зертханалық жұмыс. Пияз өңінің, жапырақ эпидермисінің микропрепараттарын даярлау.				§6
7.		Жасушалардың тіршілік әрекеттері. Жасушаның өсуі және бөлінуі. Жасушаның тыныс алуы және қоректенуі. Цитоплазманың қозғалысы. Жасушалардың тіршілік әрекеттерінің қоршаған орта жағдайларына тәуелділігі. № 4 зертханалық жұмыс. Өсімдік жасушасының құрылысын зерттеу				§7	§8
8.		Ұлпалар туралы түсінік. Өсімдік ұлпаларының түрлері: түзуші, жабын, негізгі (ассимиляциялық және қорға жинақтаушы), өткізгіш, механикалық ұлпалар. Өсімдік мүшелерінің жасушалық құрылысы. Өсімдік-көпжасушалы организм.				§8	§36
9.		Өткізгіш және бөліп шығарушы ұлпалар.				§9	§9
		ІІІ бөлім. Гүлді өсімдіктердің мүшелері, жемістер және тұқымдар (14 сағат).
		1-тарау. Тұқым (2 сағат).
10.		Тұқымның сыртқы және ішкі кұрылысы. Тұқымның типтері. Даражарнақты және қосжарнақты гүлді өсімдіктердің тұқымдарының құрылысы. №5 зертханалық жұмыс. Даражарнақты және қосжарнақты өсімдік тұқымдарының құрылысы. Көкөніс дақылдарының алуантүрлі тұқымдарымен танысу.				§10	§35
11.		Тұқымның органикалық және бейорганикалық заттары. Тұқымдағы өсімдік ұрығы. Тұқымдардың алуантүрлілігі. Тұқымдардың өнуі, топыраққа сіңіру тереңдігі. Тұқымдардың таралуы, шаруашылық маңызы.				§11
		2-тарау. Тамыр (3 сағат).
12.		Өсімдіктің вегетативтік мүшесі ретінде тамырдың сыртқы және ішкі құрылысы. №6 зертханалық жұмыс. Өскіндерден тамырдың сыртқы құрылысын зерттеп білу (ас бұршақтың, асқабақтың, үрме бұршақтың және бидайдың).				§12
13.		Тамыр аймақтары: бөліну, созылу, сору, өткізу. Тамырдың ұшы – тамыр оймақшасы. Тамырдың өсуі. Тамыр түктері, олардың тамыр және бүкіл өсімдіктің тіршілік әрекеттеріндегі рөлі. №7 зертханалық жұмыс. Тамырдың өсу (созылу) аймағын тауып анықтау.				§13
14.		Тамырдың түрлері (негізгі, жанама, қосалқы). Тамыр жүйесінің типтері: кіндік және шашақ тамырлар. Атқаратын қызметіне байланысты тамырдың маңызы: өсімдіктің қоректенуі, топыраққа бекінуі, көбеюі, қоректік заттарды қорға жинақтауы. Атқаратын қызметіне байланысты тамырдың түрөзгерістері. №8 зертханалық жұмыс. Тамырдың түрөзгерістері.				§14
		3-тарау. Өркен (5 сағат).
15.		Өсімдік өркендерінің құрылысы мен маңызы. Бүршік – өсімдіктің ұрықтық (бастапқы) өркені. Вегетативтік және генеративтік бүршіктер. Бүршіктен өркеннің дамуы. Жылдық өркен. Өсімдіктің бұтақтануы. Бұтақтануды көбейтудің тәсілдері. № 9 зертханалық жүмыс. Вегетативтік және гүл бүршіктерінің құрылысы.			Жалпы биология	§15	§31
16.		Жапырақ өркеннің бүйірлік жанама мүшесі. Жапырақтың сыртқы және ішкі құрылысы. Жапырақтың жұмсақ бөлігі және жабындық ұлпа. Лептесіктер. Жапырақтың алуантүрлілігі, олардың өсімдік тіршілігіндегі рөлі. Жапырақ - өсімдіктің фотосинтез жүретін арнайы мүшесі, су булану және газ алмасу. Жапырақтың түр өзгерістері. №10 зертханалық жұмыс. Жапырақтың сыртқы құрылысы. Жапырақтағы лептесіктерді табу. №11 зертханалық жұмыс. Жапырақтың ішкі құрылысы. Жапырақтың түрөзгерістері.				§16
17.		Сабақ - өркеннің негізгі бөлігі және қоректік заттарды өткізу мүшесі. Сабақтың буындары мен буынаралықтары. Сабақтың ішкі құрылысы. Сабақтың бойлап және жуандап өсуі. Камбийдің рөлі. Жылдық сақиналар. № 12 зертханалық жұмыс. Ағаштың көлденең кесіндісіндегі жылдық сақиналарды қарау.				§17
18.		Өркеннің көптүрлілігі: вегетативтік және генеративтік, жерүстілік және жерастылық, қысқарған және ұзарған өркендер. Өркеннің түрөзгерістері. №13 зертханалық жұмыс. Тамырсабақтың, түйнектің және пиязшықтың құрылысын қарау.				§18	§28
19.		Қыс кезіндегі өсімдік өркендері. Қыс кезіндегі жапырағын тастаған ағаштар және бұталармен, ағаштардағы және шөптесін өсімдіктердегі қайта жаңаратын бүршіктермен танысу. №2 Топсеруен. 1. Өсімдіктің қысқы тіршілігі. Жапырағын тастаған ағаштар мен бұталар.				§19	§42
		4-тарау. Гүл, жеміс (4 сағат).
20.		Гүл, оның құрылысы мен маңызы. Гүлсерігі. Тостағанша. Күлте. Гүлдің негізгі бөліктері: аналығы және аталығы. Даражарнақты және қосжарнақты өсімдік гүлдерінің ерекшеліктері. Гүлшоғырлары, олардың биологиялық маңызы. №14 зертханалық жұмыс. Гүлдің құрылысын қарау.				§20-21
21.		Өсімдіктердің гүлдеуі және тозаңдануы. Тозаңданудың түрлері (өздігінен тозаңдану, жел, бунақденелілер, су, құстар арқылы айқас тозаңдану және қолдан тозаңдандыру). №15 зертханалық жұмыс. Бунақденелілермен және желмен тозаңданатын өсімдіктердің гүлдерін салыстыру.				§22
22.		Жемістердің түзілуі; өсімдіктердің тұқым арқылы көбеюі және таралуы. Жемістің түрлері: құрғақ және шырынды, қақырайтын және қақырамайтын, біртұқымды және көптұқымды жемістер.				§23-24
23.		Тірі организм ретінде өсімдік мүшелерінің өзара байланысы. Өсімдіктер және қоршаған орта. №3 Топсеруен. 1.Терезе алдындағы өсімдіктер әлемі.				----	§43
		ІV бөлім. Өсімдіктердің негізгі тіршілік әрекеттері (6 сағат).
24.		Топырақтан суды және минералды заттарды сіңіру. Органикалық және минералдық тыңайтқыштар. Фотосинтез, күннің жарығы мен хлорофиллдің осы процестегі рөлі. Күн энергиясын органикалық заттардың химиялық байланыстарында қорға жинақтайтын автотрофтылар ретінде жасыл өсімдіктердің рөлі.				§25-26	§14-15
25.		Өсімдіктердің тыныс алуы. Олардың оттекті сіңіріп, көмірқышқыл газы мен суды бөліп шығаруы. Өсімдіктің тыныс алу процесінің қоршаған орта жағдайларына тәуелділігі.				§27	§29
26.		Жасыл өсімдіктердің ғарыштық рөлі: органикалық заттарды түзу, энергияны жинақтау, көмірқышқыл газы мөлшерінің тұрақтылығын сақтау және атмосферада оттекті молайту, жерде топырақ түзілу әрекетіне қатысу.				§28	§30
27.		Өсімдік тіршілігіндегі судың рөлі. Суға қатынасы бойынша өсімдіктердің экологиялық топтары.				----	§42
28.		Өсімдіктердің жынысты және жыныссыз көбейуі, оның биологиялық маңызы. Өсімдіктердің ұрықтануы мен зиготаның түзілуі туралы түсінік. Вегетативтік көбею, оның түрлері және табиғаттағы биологиялық рөлі, өсімдік шаруашылығында пайдалану. №16 зертханалық жұмыс. Бөлме өсімдіктерін қалемшелеу.				§29	§31-32
29.		Өсімдікттердің өсуі және дамуы. Өсімдіктердің өсуі мен дамуының қоршаған орта жағдайларына тәуелділігі. Өркен мен тамырдың өсуге бағытталуы. Өсімдік дамуының кезеңдері (ұрықтық, жастық, жетілу және қартаю). Өсімдік тіршілігінің ұзақтығы.				§30	§38
		V бөлім. Өсімдіктер дүниесінің негізгі бөлімдері (19 сағат).
30.		Өсімдіктер систематикасы туралы түсінік. Өсімдіктер дүниесі. Оның дүние тармақтарына бөлінуі: Дүние тармағы, Бөлімдер, Класстар, Тұқымдастар, Туыстар, Түрлер. Түр — өсімдіктер систематикасының негізгі бірлігі.				§31	§55
		5-тарау. Балдырлар дүниесінің тармағы (2 сағат).
31.		Балдырлардың бөлімдері. Біржасушалы және көпжасушалы балдырлардың жалпы сипаттамасы. №17 зертханалық жұмыс. Бір жасушалы және көпжасушалы балдырлардың микроскоптық және сыртқы құрылысы.			Жалпы биология	§32
32.		Тұщы су және теңіз балдырларының көптүрлілігі. Балдырлардың табиғаттағы және халық шаруашылығындағы маңызы.				§33
		6-тарау. Жоғарғы сатыдағы споралы өсімдіктер (2 сағат).
33.		Мүктердің әртүрлілігі. Жоғары сатыдағы споралы өсімдіктер ретінде жасыл мүктердің жалпы сипаттамасы. Мүктердің көбейуі және дамуы.			Жалпы биология	§34
34.		Жасыл мүк және шымтезек мүгі. Мүктердің табиғаттағы және халық шаруашылығындағы маңызы. Мүктәрізді өсімдіктерді қорғау. №18 зертханалық жұмыс. Мүктердің құрылысы. Зертханалық жұмыстың нәтижесін қорытындылау.				§35
		7-тарау. Қырықжапырақтәрізді өсімдіктер (3 сағат).
35.		Қырықжапырақтардың, қырықбуындардың және плаундардың жоғары сатыдағы споралы өсімдіктер ретінде жалпы сипаттамасы, көбейуі және дамуы. Қырықжапырақтәрізділердің өткен замандарда өркендеп өсіп кең таралуы. Қазіргі қырықжапырақтәрізділердің табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы. №19 зертханалық жұмыс. Еркек усасыршөптің құрылысы.			Жалпы биология	§36
36.		Қырықбуындардың құрылысы, көбейуі және дамуы. Қырықбуындардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы.				§37-38
37.		Плаундардың құрылысы, көбейуі және дамуы. Плаундардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы.				----
		8-тарау. Ашықтұқымды өсімдіктер (3 сағат).
38.		Тұқымды өсімдіктер ретінде олардың жалпы сипаттамасы және көптүрлілігі. Мектеп маңындағы қылқан жапырақты өсімдіктер. №20 зертханалық жұмыс. Ашықтұқымдылардың сыртқы құрылысы.				§39
39.		Кәдімгі қарағайдың мысалында қылқан жапырақты өсімдіктердің тұқым арқылы көбейуі.				§40
40.		Қылқан жапырақты өсімдіктер мен қылқан жапырақты ормандардың табиғаттағы және халық шаруашылығындағы маңызы. №21 зертханалық жұмыс. Қылқанжапырақты өсімдіктердің бүрлері мен тұқымдарының құрылысын зерттеп білу.				§41	§53
		9-тарау. Жабық тұқымды (Гүлді) өсімдіктер (5 сағат).
41.		Олардың жалпы сипаттамасы. Жабық тұқымды өсімдіктердің көптүрлілігі. Шаршыгүлділер немесе орамжапырақ гүлділер тұқымдастары. Жабық тұқымды өсімдіктердің табиғаттағы және адам шаруашылығындағы маңызы. №22 зертханалық жұмыс. Шаршыгүлділер тұқымдасы өсімдіктерінің гүлі мен жемісінің құрылысы.			Жалпы биология	§42
42.		Раушангүлділер тұқымдасы. Гүлі мен жемісінің құрылысындағы ерекшеліктер, тіршілік формалары. Жабайы өсетін, мәдени, дәрілік, маңызды халық шаруашылығының өсімдіктері. №23 зертханалық жұмыс. Раушангүлділер тұқымдасы өсімдіктерінің гүлі мен жемісінің құрылысы.				§43
43.		Алқа тұқымдастар. Гүлі мен жемісінің құрылысындағы ерекшеліктер, тіршілік формалары. Жабайы өсетін, мәдени, дәрілік, маңызды халық шаруашылығының өсімдіктері. №24 зертханалық жұмыс. Алқа тұқымдасы өсімдіктерінің гүлі мен жемісінің құрылысы.			Жалпы биология	§44
44.		Бұршақ тұқымдастар. Гүлі мен жемісінің құрылысындағы ерекшеліктер, тіршілік формалары. Жабайы өсетін, мәдени, дәрілік, маңызды халық шаруашылығының өсімдіктері. № 25 зертханалық жұмыс. Бұршақ тұқымдасы өсімдіктерінің гүлі мен жемісінің құрылысы.				§45
45.		Күрделігүлділер тұқымдасы. Гүлі мен жемісінің құрылысындағы ерекшеліктер, тіршілік формалары. Жабайы өсетін, мәдени, дәрілік, маңызды халық шаруашылығының өсімдіктері. №26 зертханалық жұмыс. Күрделігүлділер тұқымдасы өсімдіктерінің гүлі мен жемісінің құрылысы.				§46
		10-тарау. Даражарнақтылар класы (3 сағат).
46.		Лалагүл тұқымдастар. Гүлі мен жемісінің құрылысындағы ерекшеліктер, тіршілік формалары. Жабайы өсетін, мәдени, дәрілік, маңызды халық шаруашылығының өсімдіктері. № 27 зертханалық жұмыс. Лалагүл тұқымдасы өсімдіктерінің гүлі мен жемісінің құрылысы.				§47
47.		Пияздар тұқымдастар. Гүлі мен жемісінің құрылыс ерекшеліктері, тіршілік формалары. Жабайы өсетін, мәдени, дәрілік, маңызды халық шаруашылықтық өсімдіктер. № 28 зертханалық жұмыс. Пияз тұқымдас өсімдіктердің гүлі мен жемісінің құрылысы.				§48
48.		Астық тұқымдастар. Гүлі мен жемісінің құрылысындағы ерекшеліктер, тіршілік формалары. Жабайы өсетін, мәдени, дәрілік, маңызды халық шаруашылығының өсімдіктері. № 29 зертханалық жұмыс. Астық тұқымдасы өсімдіктерінің гүлі мен жемісінің құрылысы.			Ауыл шаруа шылығы	§49
		VI бөлім. Жер бетіндегі өсімдіктер дүниесінің көптүрлілігінің даму тарихы (4 сағат).
49.		Жер бетіндегі өсімдіктер дүниесінің дамуы. Өсімдіктердің күрделену процесі ретінде эволюция туралы түсінік. Төменгі сатыдағы өсімдіктер.			Ауыл шаруа шылығы	§50
50.		Өсімдіктер дүниесінің дамуы. Жоғарғы сатыдағы өсімдіктер.				§51
51.		Мәдени өсімдіктердің шығу тегі және алуантүрлілігі. №2 практикалық жұмыс. Бөлме өсімдіктерін күтіп баптаудың көктемгі жұмыстары.				§52
52.		Негізгі халық шаруашылық дақылдары - бидай мен картоптың пайда болу тарихы. №3 практикалық жұмыс. Мектептің тәжірибе учаскесі үшін тұқымдар таңдап алу және көшеттер өсіру.				----
		VІI бөлім. Вирустар дүниесі (2 сағат).
53.		Жасушасыз тіршіліктің қарапайым құрылымдық формасы ретінде вирустардың құрылысындағы ерекшеліктер.			вирусология	§53
54.		Вирустық жұқпалармен зақымдану және таралуы. Вирустық жұқпалардың алдын-алу және күресу шаралары.				§54
		VІІI бөлім. Прокариоттар дүниесі (3 сағат).
55.		Бактериялар тірі организмдердің ежелгі тобы екендігі. Бактериялардың жалпы сипаттамасы. Бактериялық жасушаның өсімдік жасушасынан айырмашылығы. Прокариоттар және эукариоттар туралы түсінік. №30 зертханалық жұмыс. Сүт қышқылы бактериясын және пішен таяқшасын микроскоппен қарау.			Бактериология	§55
56.		Ауру туғызатын бактериялар және олармен күресу шаралары. Пішіндері, қоректенуі, тыныс алуы бойынша бактериялардың әртүрлілігі.				§56
57.		Бактериялардың таралуы. Бактериялардың табиғаттағы және адам өміріндегі (экологиялық, ауру тудырғыш, биотехнологиялық) маңызы. №31 зертханалық жұмыс. Бұршақ өсімдіктерінің тамырындағы түйнек бактерияларын қарау.			бактериология	§57
		ІХ бөлім. Саңырауқұлақтар дүниесі (5 сағат).
58.		Саңырауқұлақтардың жалпы сипаттамасы. Қоректенуі, тыныс алуы, спора арқылы көбейуі. Көп жасушалы саңырауқұлақтар. Қалпақшалы саңырауқұлақтар. Жеуге жарамды және улы саңырауқұлақтар. Микориза туралы түсінік. Саңырауқұлақтардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы.			Микология	§58
59.		Зең саңырауқұлақтар: мукор, пеницилл. Біржасушалы саңырауқұлақтар - ашытқы саңырауқұлағы. №32 зертханалық жұмыс. Ашытқы және зең саңырауқұлақтарының тіршілігін бақылау.			Микология	§59
60.		Қалпақшалы саңырауқұлақтар. №33 зертханалық жұмыс. Қатпарлы және түтікшелі, қалпақшалы саңырауқұлақтардың құрылысымен танысу.				§60
61.		Паразит саңырауқұлақтар. Саңырауқұлақтардың маңызы. №34 зертханалық жұмыс. Саңырауқұлақтардың жемісті денесінің сыртқы құрылысын зерттеп білу.				§61
62.		Қыналар, олардың құрылысы, қоректенуі және көбейу ерекшеліктері. Қыналардың көптүрлілігі. Қыналардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы. Қыналардың индикаторлық рөлі. №35 зертханалық жұмыс. Қыналардың екі-үш өкілдерінің талломының құрылысын зерттеу.				§62
		Х Бөлім. Табиғи бірлестіктер (6 сағат).
63.		Биологиялық жүйе ретінде өсімдіктердің табиғи бірлестіктері (биоценоз — фитоценоз) туралы түсінік. Өсімдіктердің табиғаттағы тіршілігі.			Жалпы биология	§63	§44
64.		Биожүйе ретінде өсімдіктердің табиғи бірлестіктерінің сипаттамасы: тіршілік ортасы, түрлік құрамы, бірлестіктегі түрлердің саны, қабаттылығы, өсімдіктер арасындағы өзара байланыстар. №4 практикалық жұмыс. Бөлме өсімдіктерін күтіп-баптаудың көктемгі жұмыстары.			Жалпы биология	§64	§45
65.		Өсімдіктердің табиғи бірлестіктерде бірге тіршілік етуге бейімділіктері. Түрлі қабаттағы өсімдіктердің негізгі қасиеттері. №5 практикалық жұмыс. Мектептің тәжірибе учаскесіндегі жұмыс.				§64	§20
66.		Өсімдіктердің, жануарлардың, саңырауқұлақтардың, бактериялардың және олардың тіршілік орталарының жиынтығы ретінде биогеоценоз туралы түсінік. №6 практикалық жұмыс. Мектеп айналасындағы өсімдік бірлестіктерін көркейту бойынша көктемгі жұмыстар.			Жалпы биология	----	§20
67.		Экожүйелер туралы түсінік. Өсімдіктер бірлестігінің орны және рөлі. №5 Топсеруен. 1. Бірлестіктегі өсімдіктер тіршілігі. 2. Орман (саябақ) табиғи бірлестік екендігі.				§65	§77
68.		Адамның табиғаттағы рөлі. Табиғат байлықтарын үнемді пайдалану, өсімдіктерді қорғау, өсімдік ресурстары, табиғатты қорғау, экология туралы түсініктер. Қызыл кітап. №6 Топсеруен: 3.Табиғи бірлестіктер тіршілігіндегі көктем. 4. Жылдың көктем мезгіліндегі өсімдіктердің тіршілігі.			Жалпы биология	§66	§77

БИОЛОГИЯ

Сынып

Оқулық «Биология» Қ.Қайым, Р.Сәтімбеков, Ә.Әметов, Ж.Қожантаева,

Алматы «Атамұра» 2012 ж. (барлығы 68 сағ, аптасына 2 сағ)

Оқулық «Жануартану» Қ.Қайым, Б.Муханов, Р.Сәтімбекұлы, М.Шаймарданқызы

Зертханалық жұмыс-11

Топсеруен-4

№

Саб №

Сабақтың тақырыбы

Сағат саны

Мерзімі

Пән аралық байланыс

Оқулық «Биология»

Ескерту «Жануартану»

Кіріспе (1 сағат).

Зоология — жануарлар дүниесі туралы ғылым. Жануарлардың көптүрлілігі, олардың таралуы. Жабайы және үй жануарлары. Жануарлардың табиғи бірлестіктердегі орны мен рөлі. Жануарлар дүниесін қорғау.

---

§1,3

I бөлім. Жануарларды жіктеу (2 сағат).

Жануарлардың негізгі жүйелік топтары: Дүние, Дүние тармағы, Тип, Класс, Отряд, Тұқымдас, Туыс, түр, популяция. Жануарларды жіктеудің маңызы.

Жануартану

§38 басы

§3

Зоология ғылымының қысқаша даму тарихы. Зоологияның Қазақстан Республикасында ғылым ретінде дамуы.

§38 соңы

§3

ІІ бөлім. Қарапайымдар немесе Біржасушалы жәндіктер (жануарлар) дүние тармағы (4 сағат). Қарапайымдардың табиғаттағы алуантүрлілігі. Олардың су қоймаларында, топырақта және адам мен өсімдік организмінде кездесетін саналуан өкілдері.

1-тарау. Тамыраяқтылар (Саркодалылар) (1 сағат).

Кәдімгі амеба организм екендігі. Сыртқы және ішкі құрылысы (цитоплазма, ядро, вакуольдер). Біржасушалы организмдердің тіршілік әрекеттері: қозғалуы, қоректенуі, тыныс алуы, зәр шығаруы, осмореттелуі, көбейуі, циста түзуі.

-----

§4

2-тарау. Талшықтылар (1 сағат).

Жасыл эвглена — жануарлар мен өсімдіктерге тән белгілердің қатарынан екеуін де біріктірген қарапайым жәндік. Колониялы талшықтылар.

§40

§5

3-тарау. Инфузориялар (2 сағат).

Кірпікшелі кебісше — күрделі құрылысты қарапайым жәндік. Жыныстық процесс. Жорғалап қозғалатын және отырықшы инфузориялар. Ірі қара малдармен селбесіп тіршілік ететін ифузориялар. № 1 зертханалық жұмыс. Ашық су қоймасынан немесе аквариумнан алынған су тамшысындағы қарапайым организмдерді қарау.

§40

§6

Ауру қоздырғыш қарапайымдар: дизентериялық амеба, безгек паразиті. Дизентериялық амебаны жұқтырудың алдын алу. Безгек ауруы таралған аймақтар. Безгекпен күресу. Қарапайымдардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы.

Медицина

§40 68-72 беттер

§7

ІІІ бөлім. Көпжасушалы жануарлар дүние тармағы (4 сағат).

4-тарау. Ішекқуыстылар типі (3 сағат).

Ішекқуыстылар типінің жалпы сипаттамасы. Тұщы су гидрасы. Сыртқы көрінісі және мінез-құлқы. Гидраның қоректенуі. Тыныс алуы. Тітіркенгіштігі.

§41 177-181 беттер

§8 31-37 беттер

Гидраның ішкі құрылысы. Денесінің қосқабаттылығы. Эктодерма және энтодерма. Жасушаларының әртүрлілігі.

§41 177-181 беттер

§9 34-35 беттер

10.

Гидраның көбеюі, регенерациясы. Табиғаттағы маңызы.

§41 178 бет

§9 35-37 беттер

5-тарау. Теңіз ішекқуыстылары (1 сағат).

11.

Олардың көптүрлілігі және маңызы. Маржан полиптері және медузалар. Ішекқуыстылардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы.

§41 180 беттің соңы

§10 38-41 беттер

ІV бөлім. Жалпақ, Жұмыр және Буылтық құрттар типтері (9 сағат).

6-тарау. Жалпақ құрттар (3 сағат).

12.

Ақ сұлама — емін-еркін тіршілік ететін жалпақ құрттардың өкілі. Сыртқы құрылысы. Екі жақты симметриялығы. Дене жамылғысы. Бұлшық еттері. Жүйке жүйесі мен сезім мүшелері. Қозғалуы. Қоректенуі. Тыныс алуы. Көбейуі.

§42

§11 42-44 беттер

13.

Сиыр цепені — жалпақ таспа құрттардың өкілі. Оның құрылыс ерекшелігі және паразиттік тіршілікке бейімділігі. Даму циклы мен иелерін алмастыруы.

§42 188 бет

§13 50-52 беттер

14.

Сорғыш құрттар. Даму циклы және иелерін алмастыруы.

§42 186 бет

§12 46-49 беттер

7-тарау. Жұмыр құрттар (3 сағат).

15.

Жұмыр құрттардың жалпы сипаттамасы. Ішексорғы, үшкір құрт, олардың құрылысы, тіршілік әрекеттері және адам мен жануарлар үшін маңызы. «Паразитизм» түсінігі және оның биологиялық мәні. Паразит пен иесінің өзара қарым-қатынасы.

§43 191-194 беттер

§14

16.

Адамның және ауыл шаруашылығы жануарларының паразиттік құрттарын жұқтырудан сақтану.

17.

Паразиттік құрттардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы.

8-тарау. Буылтық құрттар (3 сағат).

18.

Буылтық құрттардың көптүрлілігі. Шұбалшаң. Тіршілік ортасы. Сыртқы және ішкі құрылысы. Ұлпалар және мүшелер туралы түсінік. Қозғалуы. № 2 зертханалық жұмыс. Шұбалшаңның мінез – құлығын: оның қозғалуын, тітіркендіргіштерге жауап қайтару реакциясын бақылау. Шұбалшаңның сыртқы құрылысын зерттеу. Даяр ылғал препараттағы құрттың ішкі құрылысын қарап зерттеу.

§44 196-201 беттер

§16

19.

Шұбалшаңның асқорытуы, қан айналымы, зәр шығаруы, тыныс алуы, оның көбейуі және дамуы.

§44 199 бет

§16 61-64 беттер

20.

Шұбалшаңның биогеоценоздағы, табиғаттағы және жануарлар дүниесінің даму тарихындағы орны мен маңызы.

V бөлім. Ұлулар типі (3 сағат).

9-тарау. Бауыраяқты ұлулар класы (1 сағат).

21.

Типтің жалпы сипаттамасы. Олардың алуантүрлілігі. Бауыраяқтылар класы. Үлкен тоспаұлуы және жалаңаш шырыш, олардың тіршілік орталары. Құрылысы. Қоректенуі. Тыныс алуы. Көбейуі және дамуы. Биогеоценоздағы рөлі және практикалық маңызы. № 3 зертханалық жұмыс. Ұлулардың сыртқы құрылысын зерттеу және салыстыру. Тоспаұлудың (немесе жүзім ұлуының) мінез-құлығын: оның қозғалуын, сыртқы тітіркендіргіштерге жауап қайтару реакциясын бақылау. Бақалшағының пішінін, бақалшағының сыртқы және ішкі қабаттарының құрылысын зерттеу. Әртүрлі тұщы су және теңіз ұлуларының бақалшақтарын зерттеу.

§45 203-209 беттер

10-тарау. Қосжақтаулылар класы (1 сағат).

22.

Айқұлақ (немесе інжуір) және мидиялар. Олардың тіршілік орталары. Құрылысының ерекшеліктері. Қозғалуы. Қоректенуі. Тыныс алуы. Көбейуі. Биоценоздағы рөлі және практикалық маңызы.

§45 205 бет

§20

11-тарау. Басаяқты ұлулар класы (1 сағат).

23.

Сегізаяқтар, кальмар, каракатица. Олардың құрылысындағы ерекшеліктер. Қозғалуы. Қоректенуі. Мінез-құлығы. Биогеоценоздағы рөлі және практикалық маңызы.

§45 206 бет

§21

VІ бөлім. Буынаяқтылар типі (14 сағат).

12-тарау. Шаянтәрізділер класы (4 сағат).

24.

Типтің жалпы сипаттамасы. Буынтаяқтылардың буылтық құрттармен ұқсастығы және айырмашылығы. Класстың жалпы сипаттамасы.

§46 211-214 беттер

§23 83 беттер

25.

Өзен шаяны. Тіршілік ортасы және тіршілік ету дағдысы.

§46 басы

§24

26.

Құрылысының ерекшеліктері. Қоректенуі. Тыныс алуы. Көбейуі.

§46

27.

Басқа шаянтәрізділер. Шаянтәрізділердің табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы.

§46

§25

13-тарау. Өрмекшітәрізділер класы (4 сағат).

28.

Өрмекшітәрізділердің жалпы сипаттамасы және көптүрлілігі. Крест өрмекшісі (немесе кезкелген басқа өрмекші). Сыртқы құрылысы. Тіршілік ортасы, тіршілік ету дағдысы және мінез –құлығы.

Ауыл шаруашылығы

§46 212 бет

§26

29.

Өрмектің құрылысы және оның рөлі. Өрмекшілердің биогеоценоздағы маңызы.

§26-27

30.

Кенелер. Тіршілік ортасы, паразиттік тіршілік ету дағдысы. Сыртқы құрылысының және мінез-құлығының ерекшеліктері. Кенелердің ауру қоздырғыштарын тасымалдауы. Кенелік энцефалит.

Ауыл шаруашылығы

Білмекке құмарлар үшін 215-218 беттер

----

31.

Кенелерден қорғану шаралары. Кенелердің табиғаттағы және адам өміріндегі рөлі.

Ауыл шаруашылығы

§28

14-тарау. Бунақденелілер класы (6 сағат).

32.

Кластың жалпы сипаттамасы. Бунақденелілердің көптүрлілігі. Бунақденелінің құрылысындағы ерекшеліктері. Қозғалуы. Қоректенуі. Тыныс алуы. Бунақденелілерді қолға үйрету, мысалы тұт және емен жібек көбелектері. № 4 зертханалық жұмыс. Бөлме шыбынының сыртқы құрылысы. Жеміс шыбыны дрозофиланың дернәсілін және ересек дарағын қарау.

218-219 беттер

§29

33.

Бунақденелілердің көбейуі және дамуы. Даму типтері.

§47 220-222 беттер

34.

Шала түрленіп дамитын бунақденелілердің аса маңызды отрядтары: Турақанаттылар, Теңқанаттылар және Қандалалар. Толық түрленіп дамитын бунақденелілердің аса маңызды отрядтары: Қабыршаққанаттылар, Инеліктер, Қатқылқанаттылар (Қоңыздар), Қосқанаттылар, Жарғаққанаттылар.

Ауыл шаруашылығы

§47 221 бет

35.

Осы отрядтардың өкілдері ішіндегі орман және ауылшаруашылығы өсімдіктерінің зиянкестері. Бунақденелілер—адам ауруларын тасымалдаушылар. Ауру тасымалдаушылармен күресу. № 5 зертханалық жұмыс. Бау және бақша зиянкестерінің жинақтамасын зерттеп қарау. Зиянды бунақденелілерді зерттеп білу.

§34 118 бет

36.

Аралар мен құмырсқалар — қоғамдық бунақденелілер. Олардың тіршілігі мен отбасын (семья) құру ерекшеліктері. Мінез-құлықтары. Түйсігі (инстинкт). Аралардың және басқа жарғаққанаттылардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы.

Ауыл шаруашылығы

§34 120-121 беттер

37.

Бунақденелілердің шөпқоректі, жыртқыш, паразиттік және аса паразиттік өкілдері. Олардың биоценоздық және практикалық маңызы. Зиянкес бунақденелілермен күресудің биологиялық әдісі. Бунақденелілерді қорғау.

§35 122-123 беттер

VII бөлім. Желілілер типі (28 сағат).

Бассүйексіздер тип тармағы (1 сағат).

38.

Желілілер типіне қысқаша сипаттама. Қандауырша — бассүйексіздердің өкілі. Қандауыршаның тіршілік ортасы және құрылысының ерекшеліктері. Табиғаттағы рөлі және практикалық маңызы.

Зоология

§50 239-243 беттер

§36 126-129 беттер

15-тарау. Балықтар класүсті (надкласс) (5 сағат).

39.

Балықтарға жалпы сипаттама. Шеміршекті балықтар класы. Сүйекті балықтар класы. Сүйекті балықтардың сыртқы құрылысындағы ерекшеліктер. Сезім мүшелері. Сүйекті балықтың ішкі құрылысы. Торсылдағы және оның маңызы. № 6 зертханалық жұмыс. Тірі балық

Понравилась статья? Добавь ее в закладку (CTRL+D) и не забудь поделиться с друзьями:

Подборка статей по вашей теме: