A) пререпродуктивті даралар

B) Э.Зюсс

*****

Экологияның қай көрсеткіштеріне қарап микорорганизмдер, саңырауқұлақтар,

өсімдіктер, жануарлар экологиясына жатқызамыз:

B) зерттелетін пәндерге қатысты

*****

Жер шары деңгейіндегі экологиялық мәселелерді зерттейтін ғылым саласы:

C) ғаламдық экология

*****

Дайын органикалық заттармен қоректенетін организмдер:

B) гетеротрофтар

*****

Мына үрдістер жарықтың қатысымен жүреді:

A) фотопериодизм

*****

Бір бағыттағы әсер мына факторға тән:

A) өзгертуші

*****

Коацерваттарды тірі организмдерге жатқызбаймыз, өйткені:

C) өзін-өзі қалыптастыруға қабілетсіз

*****

Жерде тіршіліктің пайда болуының II-ші кезеңі анықталады:

E) коацерваттардың пайда болуымен

*****

Жерде тіршіліктің пайда болуының ІІІ-ші кезеңі анықталады:

D) көбею процесінің пайда болуымен

*****

Мекен ету ортасына керекті элементтер жиынтығы:

B) тіршілік жағдайы

*****

Геоксендерге қандай дарақтар жатады:

A) топырақты уақытша мекен ретінде пайдаланатындар

*****

Плейстонға қандай дарақтар жатады:

D) денесінің бір бөлігі су бетінде, ал екінші бөлігі суда кездесетіндер

*****

Геобионттарға жататын дарақтар:

B) топырақта тұрақты тіршілік ететіндер

*****

Иесін мекен ететін ағзаларды атаңыз:

C) эндобионт

*****

Эукариоттарға жатады:

D) нағыз ядролылар

*****

Геофилдерге қандай дарақтар жатады:

C) өмірінің бір кезеңінде топырақта тіршілік ететіндер

*****

Экологиялық факторлардың қолайлы аймағын көрсетіңіз:

B) оптимум

*****

Ағзаларға экологиялық фактордың жағымсыз әсер ететін аймағын көрсетіңіз:

A) пессимум

*****

Орта факторының аз диапазоны шегінде тіршілік ететін ағзаларды атаңыз.

B) стенобионтты

*****

Фактор мәнінің кең диапазон шегіне бейімделген ағзаны атаңыз:

A) эврибионт

*****

Жарық тербелісіне шыдамды организмдер:

C) эврифотты

*****

Жоғарғы температураның ауытқуына шыдамайтын организмдер:

E) стенотермді

*****

Қандай жағдай болмасын түрлердің орта фактор көрсеткішіне бейімделушілігін атайды:

E) экологиялық икемділік

*****

Екі түрдің өзара қатынасында, әрқайсысы бір-біріне кері әсерін тигізетін экологиялық қатынастың түрі:

E) бәсекелестік

*****

Мына организмдер көлеңке сүйгіш организмдер болып табылады:

B) сциофиттер

*****

Транспирация дегеніміз:

B) судың өсімдік арқылы биологиялық булануы

*****

Мына организмдер жарық сүйгіш организмдер болып табылады:

D) гелиофиттер

*****

Орта ылғалдылығы жоғары жерлерде тіршілік ететін өсімдік топтары:

E) гидатофиттер

*****

Құрғақ жерлерде тіршілік ететіп, бойына ылғалдылық жинамайтын өсімдік топтары:

B) склерофиттер

*****

Мына организмдер суыққанды организмдер болып табылады:

C) пойкилотермді

*****

Суық сүйгіш ағзаларды атаңыз:

A) криофилдер

*****

Ылғалдылығы орташа жерлерде тіршілік ететін өсімдік топтары аталады:

A) мезофиттер

*****

Жануарлардың жарық шығару қабілетін қалай атайды:

A) жарық люминисценсия

*****

Толеранттылық терминіне анықтама беріңіз:

C) экологиялық фактордың минимум және максимум мәндерінің аралығында организмнің өз тіршілігін сақтауға тырысуы

*****

Либих заңын көрсетіңіз:

B) организмнің төзімділігі оның экологиялық қажеттілік тізбегіндегі ең әлсіз тобымен айқындалады

*****

Мекен ету ортасы бір және генофонд жалпылығымен байланысты, бір дараға жататын түрлердің табиғи топтары:

A) популяция

*****

Бір уақыт аралығында байқалатын орташа өсім мөлшері:

B ) өсу жылдамдығы

*****

Бір орманда мекен ететін Ақ қоян мен Сұр қоян құрайды:

C) екі түрдің екі популяциясын

*****

Өсу екпіні дегеніміз:

C ) белгілі уақыттағы орташа өсімнің мөлшер

*****

Биологиялық жағынан алғанда ұйымдасқан түрде пайдалы іс-әрекет жасау тұрғысынан жануарлардың уақытша бірігіп жиналуы:

A) үйір

*****

Отырықшы жануарлардың топтасып қоныстануы:

B) қауым

*****

Жануарлардың ұзақ немесе үнемі бірігіп тіршілік етуі:

C) табын

*****

Географиялық популяция бұл:

A) экологиялық популяцияның жиынтығы

*****

Қандай жағдайда дара өзінен күштілеріне бағына отырып, әлсіздеуіне, екіншісі үшіншісіне, үшіншісі төртіншісіне басымдылық білдіреді:

A) сызықтық

*****

Популяцияның экологиялық тығыздығына анықтама беріңіз.

B) аудан немесе көлем бірлігіндегі даралардың орташа саны

*****

Популяциядағы әлі көбейе алмайтын дараларды құрайды:

A) пререпродуктивті даралар

*****

Саны азайып бара жатқан популяцияларда үлес саны көп даралар:

C) пострепродуктивті

*****

Популяцияның санын сақтау үшін табиғи бөгеттер (тау, өзен т. б.) арқылы ареалдарды бөлудің маңызын көрсетіңіз:

A) оң, пайдалы әсер тигізеді

*****

Экожүйеге анықтама беріңіз.

D) қоршаған орта мен тірі ағзалардың кез-келген жүйесі

*****

Экологиялық қуыс түсінігіне толық анықтама беріңіз.

D) кеңістікте түрдің қатынасы мен оның бірлестіктегі алатын орны

*****

Бірінші трофтық деңгейге жататын ағзаларды атаңыз.

C) өсімдіктер

*****

Өзара байланысқан әр түрге жататын организмдерден құралған табиғи күрделі жүйе:

C) биоценоз

*****

Төмендегі жануарлар тобының бірінің сандық өзгерістері тұрақты болады:

A) ірі сүтқоректілер

*****

Африка бұл:

C ) макроэкожүйелер

*****

Көшетхананы мына жүйелердің қайсысына жатқызуға болады:

A) микроэкожүйе

*****

Кейбір саңырауқұлақтардың белгілі-бір түрлі ағаштың тамырын ғана талғап өсетін, өзара қарым-қатынастың түрі не деп аталады:

C) симбиоз

*****

Табиғи қауымдастықта жыртқыштардың ролі:

E ) жемтіктердің санын реттеп, оны сауықтырады.

*****

Биоценоз түсінігіне анықтама беріңіз.

B) берілген аумақтағы әртүрлі популяциялардың жиынтығы

*****

Бір аумақта кездесетін екі түрдің бірге тіршілік етіп, бір-біріне әсер етпеуі:

A) нейтрализм

*****

Организмдердің бірге тіршілік етуінде екі түрдің де сол қатынаста пайда алуы:

B) мутуализм.

*****

Өзара қарым-қатынастағы екі түрдің бір жерде қатар тіршілік етуі бұлардың біреуіне қарсы әсерін тигізіп, ал екіншісі үшін ешбір әсер көрсетпейтін болса, бұл қатынас:

C) аменсализм

*****

Екі организмнің бірі екіншісіз тіршілік ете алмайтын міндетті экологиялық қатынас:

B) мутуализм

*****

Түрлердің ерекше мамандануы мына қатынасқа тән:

B) иесі-паразит

*****

Бірлестіктер алып жатқан табиғи тіршілік кеңістігі:

C) биотоп

*****

Биоценоздағы маңызды байланыстарды көрсетіңіз:

E) трофикалық

*****

Аменсализмге анықтама беріңіз:

E) бір организмнің басқа организмге қолайсыз жағдай туғызуы

*****

Бір түрдің денесінде орналасқан әр түрлі ағзалар топтары:

E) консорция

*****

Бір түрге жататын организм екінші түрдің ұлпасы немесе қоректік заттармен қоректеніп, тіршілік етуі – түрлер арасындағы өзара қарым-қатынас типінің мына түріне жатады:

A) паразиттік

*****

Бір түрдің басқа түрлермен қоректену қатынасы:

C) трофикалық

*****

Берілген қоректік байланыста қай тізбек редуцент болып табылады: қара бидай – шегіртке – торғай – бактерия:

D) бактерия

*****

Берілген қоректік байланыста қай тізбек продуцент болып табылады: қара бидай – шегіртке – торғай – бактерия

A) қара бидай

*****

Тең жоғарғы құрылымды бөліктерде биоценоздың таралуы аталады: