Тема 4. Морфология. Исем – борондан грамматик

формалашҡан hүҙ төркөмө.

(2 сәғәт)

1. Боронғо төрки телендә hүҙ төркөмдәренең системаhы.
2. Исем. Төрки телдәрендә килеш системаhының тарихы. Яҡут телендә эйәлек килеш ялғауҙарының булмауы. Сыуаш телендә килеш ялғауҙарының үҙенсәлекле булыуы. Килеш ялғауҙары менeн бәйләүестәрҙең килеүе.
3. Күплек ялғауы. –лар ялғауының боронғо төрки телендә лә hәм хәҙерге төрки телдәрендә лә булыуы. Боронғо төрки телендә -з ялғауының кyплекте белдереүе.
4. Эйәлек, хәбәрлек ялғауҙары.

СЕМИНАР № 5.

Тема 5. Сифат. Яhалышы hәм дәрәжә формалары.

(2 сәғәт)

1. Yҙ аллы hүҙ төркөмө булараҡ сифат. Тамыр hәм яhалма сифаттар. Сифат дәрәжәләре: сағыштырыу, аҙhытыу, көсәйтеү дәрәжәләре.
2. Сифат яhалышы. Исемдән, ҡылымдан яhалған сифаттар. Исем менән уртаҡ ялғауҙар.

СЕМИНАР № 6.

Тема 6. Боронғо hәм хәҙерге төрки телдәрендә hандар.

Боронғо, хәҙерге телдәрҙәге зат hәм күрhәтеy алмаштары.

(2 сәғәт)

1. Боронғо төрки телендә hан системаhы. hан төркөмсәләре: рәт, йыйыу, бүлем, сама hандары.
2. Алмаш hүҙ төркөмө. Боронғо hәм хәҙерге телдәрҙәге зат hәм күрhәтеү алмаштары. Алмаштарҙың килеш менән yүҙгәрешендәге үҙенсәлектәр.
3. Һорау алмаштары.
4. Билдәләү, билдәhеҙлек, юҡлыҡ алмаштары

СЕМИНАР 7.

Тема 7. Ҡылым. Ҡылымдың зат-күплек,

заман, hөйкәлеш, йүнәлеш, юҡлыҡ категориялары.

(2 сәғәт)

1. Бойороҡ hөйкәлеше hәм уның формалары. Теләк hөйкәлеше hәм уның формалары. Хәбәрлек hөйкәлеше. Шаhитлы үткән заман. Уныnң барлыҡа килеүе тураhында тюркологтар. Шаhитhыҙ үткән заман (ҡаҙаҡ, ҡырғыҙ, нуғай hәм үҙбәк телдәрендә). Хәҙерге заман ялғауы.
2. Юҡлыҡ формалары: -ма(-мә). Йүнәлеш (залог) категорияhы.
3. Сифат ҡылымдар. Хәл ҡылымдар. Уртаҡ ҡылым hәм супин. Исем ҡылымдың боронғо hәм хәҙерге телдәрҙәге формалары.
4. Оҡшатыу ҡылымдарының ялғауҙары (-анла, -ырҙа).

СЕМИНАР № 8.

Тема 8. Төрки телдәр ғаиләhендә рәүеш hүҙ төркөмө.

(2 сәғәт)

1. Боронғо төрки телендә рәүештәр. Рәүештең башҡа hүҙ төркөмдәре иҫәбенә үҫеүе.
2. Мәғәнәләре hәм үтәгән хеҙмәттәре менән рәүешкә тартым булған формалары менән исемдең hәм ҡылымдың рәүешкә күсеүе.
3. Рәүештең тарихы бүтән hүҙ төркөмдәре менән бәйле булыуы.

СЕМИНАР № 9.

Тема 9. Төрки телдәр ғаиләhендә

бәйләүестәр, теркәүестәр, киҫәксәлр.

(1 сәғәт)

1. Бәйләүестәрҙең hөйләм эсендә исемде kылымға, исемде исемгә бәйләүе.
2. Төрки нигеҙҙe барлыҡҡа килгән hәм үҙләштерелгән теркәүестәр. Теркәүестәр хеҙмәтен бүтән грамматик сараларҙың үтәүе.
3. Киҫәксәләрҙең hүҙҙәргә hәм hүҙбәйләнештәргә модаль биҙәктәр биреп килеүе. Уларҙың ялғауға яҡын булыуы.

СЕМИНАР №10.