2015-10-16
553
КАФЕДРАСЫ
ТЕСТ
«Экология және тұрақты даму»
(модуль атауы)
АСТАНА 2015
<question>"Экология" термині грекшеден қандай ғылым болып аударылады:
<variant>Үй, баспана туралы.
<variant>Шаруашылықты ұтымды жүргізу туралы.
<variant>Табиғат туралы.
<variant>Табиғат эконмикасы туралы.
<variant>Организмдердің тіршілік ерекшелігі туралы ғылым.
<question>Экология ғылымы нені зерттейді:
<variant>Организмдердің бір-бірімен және қоршаған ортамен қарым-қатынас заңдылықтарын.
<variant>Жерде тіршіліктің пайда болу және даму проблемаларын.
<variant>Адамның шаруашылық әрекеттерінің қоршаған ортаға әсерін.
<variant>Тірі организмдер жасушаларының құрылысы мен қызметін.
<variant>Биологиялық әралуандылықты сақтауға бағытталған шараларды.
<question>Экологияның міндеттерінің бірі:
<variant>табиғи ортаның күйін үзіліссіз бақылау (мониторинг жүргізу).
|
|
|
<variant>тірі организмдердің молекулалық деңгейдегі ұйымдастырылуын зерттеу.
<variant>әртүрлі ұлпалардың жасушаларындағы биохимиялық процестердің ерекшеліктерін зерттеу.
<variant>физикалық заңдардың тірі организмдерден білінуін.
<variant>жануарлардың ішкі құрылысын зерттеу.
<question>Экологияның "аутэкология" деп аталатын бөлімі қоршаған орта факторларының мыналарға әсерін зерттейді:
<variant>Дара организмге.
<variant>Популяциялардың негізгі сипаттамаларына.
<variant>Түр түзілу процестеріне.
<variant>Тірі организмдер қауымдастықтарының қызмет атқаруына.
<variant>Экожүйелердің қызмет атқаруына.
<question>Аутэкология мына мәселелерді зерттейді:
<variant>Жеке бір организмнің қоршаған ортамен қарым қатынасын.
<variant>Экожүйелердің адамның шаруашылық әрекеттерінің нәтижесінде өзгеруін.
<variant>Қауымдастықтың түрлік құрамының өзгеруін.
<variant>Экожүйенің дамуындағы сукцессиялық өзгерістерді.
<variant>Экожүйенің өнімділігін.
<question>синэкология нені зерттейді:
<variant>Қауымдастықтың түрлік құрамының уақытқа қатысты өзгеруін.
<variant>Организмнің әртүрлі климаттық жағдайлардағы адаптивтік (бейімделушілік) қасиеттерін.
<variant>Организм өмірінің ұзақтығын.
<variant>Организмнің өсу жылдамдығын.
<variant>Есімдік организмінің тыныс алу қарқынын.
|
|
|
<question>экология ғылымының «демэкология» деп аталатын бөлімі мынадай мәселені зерттейді:
<variant>Популяция критерийлері мен популяциялардың негізгі сипаттамаларын.
<variant>Қауымдастық құрамындағы организмдердің өзара қарым-қатынастарын.
<variant>Биосфераның жанды затының функцияларын (атқаратын қызметтерін).
<variant>Экожүйелердің түрлері (типтері) мен қызмет атқару ерекшеліктерін.
<variant>Ластанулардың биоценоздардың түрлік құрамына әсерін.
<question>Ю.Либихтың минимум ережесінің мәні мынада:
<variant>Экологиялық факторлар жиынтығының ішінде қай фактор минималы мөлшерде болса, сол фактордың тірі организмге әсері күштірек болады.
<variant>Экологиялық фактордың минималды немесе максималды мөлшерлерінде ғана организм оңтайлы дами алады.
<variant>Экологиялық факторлар жиынтығының ішінде қай фактор оңтайлы (оптималды) мөлшерде болса, сол фактордың тірі организмге әсері күштірек болады.
<variant>Экологиялық факторлардың мөлшері организмдердің тіршілігіне айтарлықтай әсер ете алмайды.
<variant>Экологиялық фактордың минималды мөлшерінде ғана организм оңтайлы дами алады.
<question>В.Шелфордтың толеранттық заңының мәні мынада:
<variant>Тірі организмдер экологиялық факторлардың мөлшерінің белгілі бір аралықтарында ғана тіршілік ете алады.
<variant>Экологиялық фактордың минималды мөлшерінде ғана организм оңтайлы дами алады.
<variant>Экологиялық фактордың максималды мөлшерлерінде ғана организм оңтайлы дами алады.
<variant>Экологиялық факторлар жиынтығының ішінде қай фактор оптималды болса, сол фактордың тірі организмге әсері күштірек болады.
<variant>Экологиялық фактордың минималды немесе максималды мөлшерлерінде ғана организм оңтайлы дами алады.
<question>Толеранттық организмдердің қандай қасиетін білдіреді:
<variant>Экологиялық фактор мөлшерінің белгілі бір аралықтарына (диапозонына) төзімділігін.
<variant>Күн ұзақтығының өзгеруіне жауап қайтару қабілетін.
<variant>Зат алмасу деңгейін арттыру қабілетін.
<variant>Популяция санын арттыруын.
<variant>Өсімдік тектес азықты қорыту қабілетін.
<question>Лимиттеуші (шектеуші) фактор дегеніміз қандай фактор:
<variant>Мөлшері зерттеліп отырған организмнің төзімділік шектеріне жақын тұрған фактор.
<variant>Организмнің төзімділік дәрежесін сипаттаушы фактор.
<variant>Жоғарғы және төменгі шекаралары организмнің тірі қалу мүмкіншіліктерін анықтайтын фактор.
<variant>Зерттеліп отырған организм үшін мөлшері оңтайлы фактор.
<variant>Мөлшері түрдің өсіп-өркендеуіне қолайлы фактор.
<question>төменде келтірілген факторлардың қайсысы шөлді аймақ жағдайында шектеуші қызмет атқарады
<variant>Ылғалдылық пен температура.
<variant>Желдің күші мен атмосфералық ауаның мөлдірлігі.
<variant>Бәсекелестік қарым-қатынастар және жел
<variant>Атмосфералық қысым мен паразитизм.
<variant>Жыртқыштық пен симбиоз.
<question>Төменде келтірілген факторлардың қайсысы ормандағы шөптесін өсімдіктер үшін шектеуші фактор болып табылады
<variant>күн сәулесі мен ағаштар.
<variant>Ылғалдылық және жел.
<variant>Жел және температура.
<variant>Жемпература және атмосфералық қысым.
|
|
|
<variant>Атмосфералық қысым және жыртқыштар.
<question>Төменде келтірілген экологиялық факторлардың қайсысы тундра жағдайында өсімдіктер үшін шектеуші фактор қызметін атқарады? Неғұрлым дұрыс жауапты таңдаңыз:
<variant>Жарық және температура.
<variant>Жел және атмосфералық қысым.
<variant>Жер бедері (рельеф) және атмосфералық ауаның құрамы.
<variant>Кеміргіш жануарлар және атмосфералық қысым.
<variant>Атмосфералық ауаның құрамы және паразитизм.
<question>Экологияның міндетерінің бірі:
<variant>Тірі организмдердің кеңістікте орналасу заңдылықтарын зерттеу.
<variant>Өсімдік жасушасының құрылыс ерекшеліктерін зерттеу.
<variant>Табиғи сулардың химиялық құрамын зерттеу.
<variant>Көлдің температуралық режимін зерттеу.
<variant>Жер қыртысының құрылысын зертеу.
<question>Синэкология нені зертейді:
<variant>Климаттық факторлардың орман қауымдастығының түр құрамына әсерін.
<variant>Орта температурасының табиғаттағы заттар айналымына әсерін.
<variant>Күн ұзақтығының жануарлардың азыққа деген сұранысына әсерін.
<variant>Атмосфераның химиялық құрамының жеке бір организмнің зат алмасу қарқынына әсерін.
<variant>Сүтқоректі жануарлардың терісінің құрылыс ерекшеліктерін.
<question>Демэкология нені зерттейді:
<variant>Популяциялардың жастық және жыныстық құрамын.
<variant>Бауырымен жорғалаушылардың эпителий ұлпасының құрылыс ерекшеліктерін.
<variant>Қосмекенділердің миының құрылысының ерекшеліктерін.
<variant>Кеміргіштердің жекелеген дараларының жыныстық толысу мерзімін.
<variant>Сүтқоректілер мен омыртқасыздардың зат ламасуындағы айырмашылықтарды.
<question>Аутэкология нені зерттейді:
<variant>Қоршаған орта температурасының жеке бір оргнаизмнің зат алмасу қарқынына әсерін.
|
|
|
<variant>Көлдің температуралық режимінің гилробионттардың (көлді мекендеуші организмдердің) түр құрамына әсерін.
<variant>климаттық факторлардың жануарлар әлемінің түр әралуандылығына әсерін.
<variant>Эдафикалық факторлардың (топырақ факторларының) өсімдіктер әлемінің түр әралуандығына әсерін.
<variant>Өненкәсіп мекемелерінің түтінінің жер климатына әсерін.
<question>Қауымдастық құрамындағы популяциялардың құрылымы мен санын зерттейтін сала:
<variant>Демэкология.
<variant>Геоэкология.
<variant>Аутэкология.
<variant>Синэкология.
<variant>Глобалдық экология.
<question> «экология» терминін ұсынған ғалым:
<variant>Э. Геккель.
<variant>М.в. Ломоносов.
<variant>Ж.б. Ламарк.
<variant>Ч. Дарвин.
<variant>В.и. Вернадский.
<question>Экожүйелердің құрылысын, қызметі мен дамуын зерттейтін сала:
<variant>Синэкология.
<variant>Геология.
<variant>Аутэкология.
<variant>Демэкология.
<variant>Геоэкология.
<question>Э. Геккель қандай терминнің авторы:
<variant>Экология.
<variant>Биосфера.
<variant>Экожүйе.
<variant>Бология.
<variant>Биогеоценоз.
<question> «экожүйе» терминін алғаш енгізген:
<variant>А.Тенсли.
<variant>Ю.Либих.
<variant>Ч.Дарвин.
<variant>Э.Геккель.
<variant>В.сукачев.
<question>Табиғи ортаның абиотикалық факторларына не жатады:
<variant>Атмосфералық ауаның температурасы мен ылғалдығы.
<variant>Шөл экожүйесінің тірі организмдер қауымдастығы.
<variant>Тундра экожүйесіндегі өсімдіктер қауымдастығының құрамы.
<variant>Сулық экожүйедегі фитопланктон.
<variant>Орман экожүйесіндегі қояндардың популяциясы.
<question>Табиғи ортаның абиотикалық факторлары:
<variant>Топырақ құрамындағы химиялық элементтер.
<variant>Сулық экожүйедегі гидробионттардың популяциялары.
<variant>Шалғындағы шөптер.
<variant>Құрлықтық экожүйелердегі мүктер мен қыналар.
<variant>Жыртқыштар популяциясы.
<question>Табиғи ортаның биотикалық факторларына не жатады
<variant>Далалық экожүйедегі қояндардың популяциясы.
<variant>Судың химиялық құрамы және сулық экожүйенің температуралық режимі.
<variant>Климаттық факторлар.
<variant>Сулық экожүйенің тереңдігі.
<variant>Ауаның ылғалдылығы.
<question>Табиғи ортаның биотикалық факторларына не жатады:
<variant>Тундра экожүйесіндегі сүтқоректілер.
<variant>Сулық экожүйенің тереңдігі.
<variant>Топырақ қабатының қышқылдығы.
<variant>Сулық экожүйенің температуралық режимі.
<variant>Жердің теңіз деңгейінен биіктігі.
<question>Топырақтың түзілу процесіндегі маңызды роль атқаратын абиотикалық фактор:
<variant>Уақыт.
<variant>Атмосфералық қысым.
<variant>Өсімдіктер.
<variant>Жануарлар.
<variant>Микроорганизмдер.
<question>Топырақ түзуші абиотикалық фактор:
<variant>Уақыт.
<variant>Топырақ микроорганизмдері.
<variant>Кеміргіштер.
<variant>Өсімдіктер.
<variant>Топырақ қабатындағы омыртқасыз жануарлар.
<question>Топырақтың түзілу процесіне қатысатын биотикалық факторлар:
<variant>Әртүрлі тірі организмдер.
<variant>Атмосфералық қысым.
<variant>Ауа температурасы.
<variant>Желдің жылдамдығы.
<variant>Күн радиациясы.
<question>Қандай түрлер космополит түрлер деп аталады:
<variant>Барлық құрлықтарды мекендейтін түрлер.
<variant>Адам мекенінің маңайынан өте қолайлы жағдайлар тапқан түрлер.
<variant>Тек аридті (шөлейтті) жағдайда ғана тіршілік ете алатын түрлер.
<variant>Орта температурасының қоңырсалқын болуын қалайтын түрлер.
<variant>Биік тауларды мекендейтін түрлер.
<question>Толеранттық дегеніміз:
<variant>Организмдердің қоршаған орта жағдайларының белгілі бір аралықта өзгеруін көтеру қабілеттілігі.
<variant>Организмнің өсіп-өркендеуі үшін қажетті оңтайлы жағдайлар.
<variant>Қандай да бір экологиялық фактордың шамадан тыс жоғары болуына организмнің жауап реакциясы.
<variant>Организмнің күнелтуі үшін қажетті факторлардың минималды мөлшері.
<variant>Қандай да бір экологиялық фактордың жетіспеушілігіне организмнің жауап реакциясы.
<question>Толерантытқ дегеніміз, бұл:
<variant>Организмдердің қоршаған орта жағдайларының белгілі бір аралықта өзгеруін көтеру қабілеттілігі.
<variant>Организмдердің жаңа тіршілік жағдайларына бейімделуге қабілеттілігі.
<variant>Организмдердің жергілікті формалар түзуге қабілеттілігі.
<variant>Организмдердің тәулік мезгілін анықтауға қабілеттілігі.
<variant>тіршілік ортасына ықпал етуге қабілеттілігі.
<question>В.шелфордтың "толеранттық заңына" сәйкес, организмдер:
<variant>Қоршаған орта факторларының бірі жетіспеген немесе тым көп болған жағдайда жүдейді.
<variant>Қоршаған орта факторларының кезкелген өзгерістеріне шыдай алады.
<variant>Қоршаған орта факторларының кезкелген өзгерістеріне қарамастан өсіп-өркендей алады.
<variant>Организмдер қоршаған орта факторларының шамалы өзгерістерінен-ақ өліп қалады.
<variant>Организмдер қоршаған орта факторларының минимамалды ауытқуларын ғана көтере алады.
<question>Лимиттеуші (шектеуші) фактор деп:
<variant>Мәні организм төзімділігінің жоғарғы не төменгі шегіне жақын тұрған кезкелген экологиялық факторды атайды.
<variant>Қоршаған ортада болуы организмнің өліміне әкеліп соғатын қоршаған ортаның кезкелген элементін атайды.
<variant>Мәні қарастырылып отырған организм үшін оңтайлы деңгейге жақын тұрған экологиялық факторды атайды.
<variant>Қоршаған ортада болуы организмнің өсіп-өркендеуіне әкеліп соғатын қоршаған ортаның кезкелген элементін атайды.
<variant>Қоршаған ортада болуы организм өмірінің мейлінше ұзаруына әкеліп соғатын экологиялық факторды атайды.
<question>Организмнің тіршілігін шектейтін экологиялық фактор қалай деп аталады:
<variant>Лимиттеуші.
<variant>Оңтайлы.
<variant>Қолайлы.
<variant>Ынталандырушы.
<variant>Эстетикалық.
<question>Ю.либихтың минимум ережесінің мәні мынада:
<variant>Экологиялық факторлар жиынтығының ішінде қай фактор минималы мөлшерде болса, сол фактордың тірі организмге әсері күштірек болады.
<variant>Экологиялық фактордың минималды мөлшерінде ғана организм оңтайлы дами алады.
<variant>Экологиялық фактордың минималды немесе максималды мөлшерлерінде ғана организм оңтайлы дами алады.
<variant>Экологиялық факторлар жиынтығының ішінде қай фактор оңтайлы (оптималды) мөлшерде болса, сол фактордың тірі организмге әсері күштірек болады.
<variant>Экологиялық факторлардың мөлшері оңтайлы болған жағдайда организм жүдейді.
<question>Төменде келтірілгендердің қайсысын ормандық экожүйенің биотикалық факторларына жатқызуға болады:
<variant>Шөптесін және бұта тәрәздес өсімдіктер.
<variant>Топырақтың құрылымы және оның қышқылдық реакциясы.
<variant>Ауаның температурасы мен ылғалдылығы.
<variant>Жер бедері және теңіз деңгейінен биіктігі.
<variant>Жерасты суларының деңгейі мен температурасы.
<question>Қандай экологиялық факторлар биотикалық факторлар қатарына жатады:
<variant>Өсімдіктер және оларды тозаңдандыратын жәндіктер.
<variant>Гидрологиялық және гидрофизикалық факторлар.
<variant>Жер бедері (рельефі).
<variant>Желдің жылдамдығы мен бағыты.
<variant>Ауа температурасы.
<question>Төменде келтірілген факторлардың қайсысы периодты факторларға жатады:
<variant>Теңіз деңгейінің көтерілуі мен лықсып қайта шегінуі.
<variant>Жер бедері (рельефі).
<variant>Судағы оттегінің мөлшері.
<variant>Судың тұздылығы.
<variant>Топырақ ылғалдылығы.
<question>Желдің жылдамдығы мен бағыты қандай фактордың мысалы бола алады:
<variant>Климаттық.
<variant>Антропогендік.
<variant>Биотикалық.
<variant>Зоогендік.
<variant>Фитогендік.
<question>Экологияның міндеттерінің бірі:
<variant>Азаматтардың экологиялық дүниетанымы мен экологиялық мәдениетін қалыптастыру.
<variant>Жердегі магниттік дауылдардың шығу төркіні жайында түсінік қалыптастыру.
<variant>Салауатты өмір салты туралы білімдер жүйесін қалыптастыру.
<variant>Тірі ағзалардың эволюциясы туралы түсініктерді қалыптастыру.
<variant>Теңіз деңгейінің көтерілуі мен лықсып қайта шегінуіе айдың әсері туралы түсініктерді қалыптастыру.
<question>Тірі организмдердің өмір сүру жағдайлары мен олардың өзара байланысын зерттейтін ғылым қалай аталады:
<variant>Экология.
<variant>Химия.
<variant>Зоология.
<variant>География.
<variant>Ботаника.
<question>Суландыру тоғанын (каналын) қандай фактор мысалы ретінде қарастыруға болады:
<variant>Антропогендік.
<variant>Зоогендік.
<variant>Шектеуші (лимиттеуші).
<variant>Климаттық.
<variant>Эдафикалық (топырақтық).
<question>Агроценозды қандай фактордың мысала ретінде қарастыруға болады:
<variant>Антропогендік.
<variant>Климаттық.
<variant>Топырақтық.
<variant>Геологиялық.
<variant>Биотикалық.
<question>Төменде келтірілген экологиялық факторлардың қайсысы антропогендік факторларға жатады:
<variant>Гидроэлектрстанциялар құрылысы.
<variant>Жанартаулардың атылуы.
<variant>Жер бедері (рельеф).
<variant>Топырақтың механикалық және органикалық құрамы.
<variant>Ауа райы жағдайлары.
<question>Төменде келтірілген факторлардың қайсының өсімдіктер мен жануарлар үшін жыл маусымының ауысуы туралы айқын белгі (сигнал) болуы ықтимал:
<variant>Күн ұзақтығының өзгеруі.
<variant>Топырақ пен ауаның ылғалдылық деңгейінің өзгеруі.
<variant>Топырақтың физикалық-химиялық қасиеттерінің өзгеруі.
<variant>Бәсекелестік.
<variant>Жыртқыштық.
<question>Сулық экожүйелерде қандай факторлар көбінесе шектеуші (лимиттеуші) қызмет атқарады:
<variant>Оттегінің мөлшері және температура.
<variant>Фитопланктонның түрлік құрамы.
<variant>Зоопланктонның түрлік құрамы.
<variant>Су құстарының түрлік құрамы.
<variant>Жоғарыда аталған экологиялық факторлардың кезкелгені.
<question>Адаптация дегеніміз, бұл:
<variant>Қоршаған орта жағдайлары өзгерген кездерде организмнің функционалдық тұрақтылығын сақтауға мүмкіндік беретін реакциялардың жиынтығы.
<variant>Экологиялық факторлардың әсеріне организм төзімділігінің шегі.
<variant>Организмнің өсіп-өркендеуі үшін қажетті экологиялық факторлардың жиынтығы.
<variant>Қоршаған ортаның белгілі бір ресурстарына деген организмнің мұқтаждығы.
<variant>Организмнің тәулік мезгілін анықтау қасиеті.
<question>Мөлшері түрдің төзімділік шектеріне жақын тұрған экологиялық фактор қалай аталады:
<variant>Лимиттеуші (шектеуші) фактор.
<variant>Қосалқы фактор.
<variant>Оңтайлы (оптималды) фактор.
<variant>Қажетті фактор.
<variant>Тұрақтандырушы фактор.
<question>Стенобионттарға қандай организмдер жатады:
<variant>Барлық экологиялық факторлар бойынша толеранттылық ауқымы тар организмдер.
<variant>Тек құрлықтық экожүйелерде тіршілік ететін организмдер.
<variant>Әртүрлі климаттық аймақтарда кеңінен таралған организмдер.
<variant>Тек сулық ортада тіршілік ететін организмдер.
<variant>Әртүрлі экологиялық фактолар бойынша толеранттық ауқымы кең организмдер.
<question>Эврибионттарға қандай организмдер жатады:
<variant>Негізгі факторлардың көпшілігі бойынша толеранттылық ауқымы кең.
<variant>Тек судың тұздылығына ғана толеранттылық ауқымы кең.
<variant>Тек атмосфералық қысымға ғана толеранттылық ауқымы кең.
<variant>Тек азыққа байланысиы ғана толеранттылық ауқымы кең.
<variant>Негізгі факторлардың көпшілігі бойынша толеранттылық ауқымы тар организмдер.
<question>Экологиялық факторлардың көпшілігі бойынша толеранттылық ауқымы кең организмдер қалай аталады:
<variant>Эврибионтнттық.
<variant>Стенобионттық.
<variant>Продуценттер.
<variant>Консументтер.
<variant>Редуценттер.
<question>Экологиялық факторлардың көпшілігі бойынша толеранттылық ауқымы тар организмдер қалай аталады:
<variant>Стенобионттық.
<variant>Консументтер.
<variant>Продуценттер.
<variant>Эврибионттық.
<variant>Редуценттер.
<question>Шөлді аймақ жағдайында өсімдіктер үшін төменде келтірілгендердің қайсысы шектеуші (лимиттеуші) фактор болып табылады:
<variant>Ылғалдылық.
<variant>Жел.
<variant>Ауаның химиялық құрамы.
<variant>Қауымдастықтың түрлік құрамы.
<variant>Атмосфералық қысым.
<question>Тропикалық орман басқа аймақтардың ормандарына қарағанда түрлерге әлдеқайда бай, себебі:
<variant>Тропикалық ормандарда абиотикалық факторлардың мөлшері өте қолайлы үйлескен
<variant>Тропикалық ормандарда түр ішіндік бәсекелестік болмайды.
<variant>Тропикалық ормандарда қатаң түр аралық бәсекелестік болмайды.
<variant>Тропикалық ормандар антропогендік ықпалға ұшырамаған.
<variant>Тропикалық ормандарда жыртқыштар жоқ.
<question>Мұхиттың терең қабаттарына тіршіліктің таралуын абиотикалық факторлардың қайсысының шектеу ықтималдылығы жоғарылау:
<variant>Жарық пен оттегінің жетіспеушілігі.
<variant>Ерітілген көмірқышқыл газы мен азот.
<variant>Судың қысымы мен тұздылығы.
<variant>Үлкен тереңдіктегі ағыстар мен мұхит табанының бедері.
<variant>Органикалық қалдықтардың көптігі.
<question>Келтірілген экологиялық фактолардың қайсысы тропикалық ормандағы шөптесін өсімдіктердің тіршілігін шектейді:
<variant>Жарықтың жетіспеушілігі.
<variant>Ауаның құрамы.
<variant>Жел.
<variant>Жауын-шашын мөлшері.
<variant>Ірі организмдер қауымдастығының түр құрамы.
<question>Өсімдіктер мен жануарлардың көптеген түрлерінің шөлді аймақтарға таралуын шектейтін негізгі фактор:
<variant>Жыл бойында түсетін жауын-шашын мөлшері.
<variant>Күшті желдер.
<variant>Аудан бірлігіне келетін күн радиациясының мөлшері.
<variant>Бәсекелес түрлердің қарсыласуы.
<variant>Ауанық химиялық құрамы.
<question>Эндемиктер қатарына жататын түрлер:
<variant>Шектеулі ғана географиялық ауданда тіршілік ететін түрлер.
<variant>Әртүрлі физикалық және химиялық факторлардың әсеріне төзімді түрлеп.
<variant>Сусымылы құмдардың арасында тіршілік етуге бейім түрлер.
<variant>Су түбіндегі жоғарғы сатыдағы жасыл өсімдіктерге бекініп тіршілік ететін организмдер.
<variant>Барлық құрлықтарда (континенттерде) тіршілік ететін түрлер.
<question>Өсімідік жапырақтарында күн сәулесінің әсерімен қандай процесс жүреді:
<variant>Фотосинтез.
<variant>Органиқалық заттардың ыдырауы.
<variant>Тыныс алу.
<variant>Ақуыздардың синтезі.
<variant>Мутациялар.
<question>Төменде келтірілгендердің қайсысы абиотикалық факторларға жатады:
<variant>Судың ағыс жылдамдығы мен температурасы.
<variant>Жыртқыштық және паразитизм.
<variant>Комменсализм және мутуализм.
<variant>Бәсекелестік және нейтрализм.
<variant>Жәндіктердің өсімдіктерді тозаңдандыруы.
<question>Шөлдік экожүйенің биотикалық факторларына не жатады:
<variant>Жантақ өсімдігі.
<variant>Ауа температурасы.
<variant>Топырақтың қышқылдық реакциясы.
<variant>Жел.
<variant>Тәуліктің жарық бөлігінің ұзақтығы.
<question>Толеранттық заңына сәйкес:
<variant>Организмдер, әсер етуші экологиялық факторлар мөлшерінің белгілі бір аралықтарында ғана тіршілік ете алады.
<variant>Негізгі экологиялық факторлардың мөлшері организм қажеттігінің минималды мөлшеріне тең болған жағдайда организм тіршілік ете алмайды.
<variant>Негізгі экологиялық факторлардың мөлшері организм қажеттігінің минималды мөлшеріне тең болған жағдайда организм өсіп-өркендейді.
<variant>Барлық экологиялық факторлардың мөлшері организм қажеттігінің оңтайлы мөлшеріне тең болған жағдайда ғана организмдер тіршілік ете алады.
<variant>Барлық экологиялық факторлардың мөлшері организм қажеттігінің максималды мөлшеріне тең болған жағдайда ғана организмдер тіршілік ете алады.
<question>Қандай түрлер космополит болып есептеледі:
<variant>Барлық құрлықтарда (континенттерде) тіршілік ететін түрлер.
<variant>Адам тұрағының маңынан өздері үшін өте қолайлы жағдай тапқан түрлер.
<variant>Аридті (шөлді) жерлерде тіршілік ете алатын түрлер.
<variant>Қоршаған орта температурасының қоңырсалқын болғанын қалайтын түрлер.
<variant>Биік таулы жерлерде тіршілік ететін түрлер.
<question>Организмдердің қандай реакциялары фотопериодизммен байланысты емес:
<variant>Жануарлардың тәбеті (аппетиті).
<variant>Жануарлардың түлеуі.
<variant>Жыл құстарының көшіп-қонуы (миграциясы).
<variant>Жануарлардың көбеюі.
<variant>Өсімдіктердің тұқымдарының өніп шығуы.
<question>Жерде тіршіліктің абиогендік жолмен пайда болуы туралы ілімнің негізін салған ғалым:
<variant>Ч. Дарвин.
<variant>В.и. Вернадский.
<variant>А.тенсли.
<variant>Д.и. Менделеев.
<variant>А. Опарин.
<question>Табиғи ортаның абиотикалық факторларына жататын мыналар (неғұрлым дұрыс жауапты таңдап алыңыз):
<variant>Судың тұздылығы және минералдық элементтердің құрамы.
<variant>Орман экожүйесінің фаунасы, флорасы және топырағының химиялық құрамы.
<variant>Өсімдіктер қауымдастығының құрамы, температура және жарық.
<variant>Фитопланктон және судың минералдық элементтерінің құрамы.
<variant>Сулық экожүйедегі тірі организмдердің жиынтығы.
<question>Табиғи ортаның биотикалық факторларына жататын мыналар (неғұрлым дұрыс жауапты таңдап алыңыз):
<variant>Ормандық экожүйенің флорасы.
<variant>Жер бедері (рельеф).
<variant>Жер бедері (рельеф) және ормандық экожүйенің флорасы.
<variant>Сулық экожүйенің тереңдігі және зоопланктон.
<variant>Сулық экожүйенің температуралық режимі және сондағы организмдердің түр құрамы.
<question>Популяция дегеніз, бұл:
<variant>Бір түрге жататын, белгілі бір ортақ кеңістікті мекендеп, өзара еркін шағылыса алатын және биотикалық қауымдастықтың құрамдас бөлігі ретінде қызмет атқаратын организмдердің тобы.
<variant>Бөтен түрлерге жататын, белгілі бір ортақ кеңістікті мекендеп, биотикалық қауымдастықтың құрамдас бөлігі ретінде қызмет атқаратын организмдердің тобы.
<variant>Белгілі бір ортақ кеңістікті мекендеп, биотикалық қауымдастықтың құрамдас бөлігі ретінде қызмет атқаратын, бір табынға жататын организмдердің тобы.
<variant>Белгілі бір ортақ кеңістікті мекендеп, биотикалық қауымдастықтың құрамдас бөлігі ретінде қызмет атқаратын, бір үйірге жататын организмдердің тобы.
<variant>Белгілі бір ортақ кеңістікті мекендеп, биотикалық қауымдастықтың құрамдас бөлігі ретінде қызмет атқаратын, бір ұяға жататын организмдердің тобы.
<question>Түрдің ең шағын (элементар) бірлігі, бұл:
<variant>Популяция.
<variant>Дара организм (особь).
<variant>Қарама-қарсы жынысты екі организм.
<variant>Саны шектеулі организмдер тобы.
<variant>Организмдердің аудан бірлігіне келетін орташа саны.
<question>Популяция саны дегеніміз, бұл:
<variant>Популяция құрамындағы дара организмдердің жалпы саны.
<variant>Популяция құрамындағы әртүрлі жынысты дара организмдердің ара салмағы.
<variant>Аудан бірлігіне шаққандағы дара организмдердің орташа саны.
<variant>Популяция құрамындағы әртүрлі жастық топтарға жататын органимдердің саны.
<variant>Бір аналықтың бүкіл өмірі бойында берген ұрпақтарының саны.
<question>Популяция тығыздығы дегеніміз, бұл:
<variant>Организмдердің аудан немесе көлем бірлігіне шаққандағы орташа саны.
<variant>Популяция құрамындағы дара организмдердің жалпы саны.
<variant>Популяция құрамындағы әртүрлі жынысты дара организмдердің ара салмағы.
<variant>Популяция құрамындағы әртүрлі жастық топтарға жататын органимдердің саны.
<variant>Әрбір аналықтың бүкіл өмірі бойында берген ұрпақтарының саны.
<question>Қандай популяцияларда пострепродуктивтік жастағы организмдер популяцияның басым бөлігін құрайды:
<variant>Саны кеміп келе жатқан популяцияларда.
<variant>Шапшаң өсіп келе жатқан популяцияларда.
<variant>Саны біршама тұрақталған популяцияларда.
<variant>Санының өзгеруінде айқын заңдылық байқалмайтын популяцияларда.
<variant>Өсу жылдамдығы нольге тең популяцияларда.
<question>Қандай популяцияларда репродуктивтік жастағы организмдер популяцияның басым бөлігін құрайды:
<variant>Шапшаң өсіп келе жатқан популяцияларда
<variant>Саны біршама тұрақталған популяцияларда.
<variant>Саны кеміп келе жатқан популяцияларда.
<variant>Санының өзгеруінде айқын заңдылық байқалмайтын популяцияларда.
<variant>Өсу жылдамдығы нольге тең популяцияларда.
<question>Аудан немесе көлем бірлігіне шаққандағы дара организмдердің орташа саны нені көрсетеді:
<variant>Популяция тығыздығын.
<variant>Түр әралуандылығын.
<variant>Популяцияның өсімталдығын.
<variant>Популяция санын.
<variant>Популяцияның өсу жылдамдығын.
<question>Популяция гомеостазисы дегеніміз, бұл:
<variant>Популяция санының белгілі бір деңгейде сақталуы.
<variant>Популяцияның өсімталдығының төмендеуі.
<variant>Популяция санының өсуі.
<variant>Популяция санының реттелуі.
<variant>Популяцияның қоршаған ортамен әсерлесуі.
<question>Популяцияның динамикалық сипаттамаларына не жатады:
<variant>Популяцияның туылымы, өлім-жітімі.
<variant>Популяцияның жыныстық және жастық құрамы.
<variant>Популяцияның экологиялық қуысы.
<variant>Дара организмдердің кеңістікте орналасуы.
<variant>Организмдердің саны мен тығыздығы.
<question>Популяцияның статикалық сипаттамаларына не жатады:
<variant>Популяция саны, популяция тығыздығы.
<variant>Популяцияның туылымы, өлім-жітімі.
<variant>Тірі қалу мөлшері.
<variant>Популяцияның өсу жылдамдығы.
<variant>Популяцияның лездік өсім жылдамдығы.
<question>Популяциядағы уақыт бірлігі ішінде дүниеге келген дара организмдер саны қалай аталады:
<variant>Популяцияның туылымы.
<variant>Популяция саны.
<variant>Популяция тығыздығы.
<variant>Популяцияның өлім-жітімі.
<variant>Популяцияның экологиялық қуысы.
<question>Туылым мен өлім-жітім көрсеткіштері қандай өлшем бірліктері арқылы өрнектеледі:
<variant>Уақыт бірлігіне шаққандағы дара организмдер саны арқылы.
<variant>Дара организмдер саны арқылы.
<variant>Аудан бірлігіне шаққандағы дара роганизмдер саны арқылы.
<variant>Көлем бірлігіне шаққандағы биомасса арқылы.
<variant>Өлшем бірліктері жоқ.
<question>Популяцияның максималды туылымы дегеніміз, бұл:
<variant>Қоршаған ортаның ең қолайлы (идеалды) жағдайларында бір аналықтың беретін төлдерінің саны.
<variant>Бір жылғы төлдердің ішіндегі ұрпақ беру жасына жеткендерінің үлесі.
<variant>Нақтылы сыртқы орта жағдайында бір жылда дүниге келген төлдердің саны.
<variant>Әрбір аналықтың репродуктивтік кезең бойында берген төлдерінің орташа саны.
<variant>Белгілі бір ауқыт аралығындағы популяция санының өсуі.
<question>Тірі қалу мөлшері дегеніміз, бұл:
<variant>Бір жылғы төлдердің белгілі бір уақыт аралығында тірі қалғандарының саны.
<variant>Нақтылы қоршаған орта жағдайында бір жыл ішінде дүниеге келген төлдердің саны.
<variant>Нақтылы қоршаған орта жағдайында опат болған дара организмдердің саны.
<variant>Антропогендік әсердің нәтижесінде опат болған дара организмдер саны.
<variant>Сыртқы ортаның ең қолайлы (идеалды) жағдайларында қартайып өлген организмдердің саны.
<question>Популяцияның белгілі бір табиғи-климаттық жағдайларға бейімделгендігі және оның қауымдастықтағы қызметі (функционалдық ролі) қалай аталады:
<variant>Экологиялық қуыс.
<variant>Тіршілік формасы.
<variant>Экологиялық сукцессия.
<variant>Таралу ареалы.
<variant>Биотоп.
<question>Биотикалық потенциал дегеніміз – бұл:
<variant>Бір аналықтың репродуктивтік кезең бойында бере алатын ұрпақтарының максималды саны.
<variant>Популяцияның антропогендік факторлардың әсеріне байланысты туылымын арттыруға қабілеттілігі.
<variant>Түрдің қоршаған ортаның жағымсыз факторларына бейімделуге қабілеттілігі.
<variant>Түрдің тіршілік үшін қолайлы жерлер табуға қабілеттілігі.
<variant>Түрдің жаңадан игерілген территориялар есебінен өз ареалын кеңейтуге қабілеттілігі.
<question>Төменде келтірілген критерийлердің қайсысының популяция анықтамасы үшін мәні жоқ:
<variant>Тіршілік ету сипаты.
<variant>Бір түрге жататын организмдер тобы.
<variant>Өзін-өзі жаңғыртуға қабілеттілігі.
<variant>Кеңістікте оқшауланғандығы (изоляциялануы).
<variant>Бір территорияны мекендеуші, бір түрге жататын организмдер тобы.
<question>Төменде келтірілген критерийлердің қайсының популяция анықтамасы үшін мәні бар
<variant>Ортақ территориясының болуы.
<variant>Тіршілік ету сипаты.
<variant>Популяция өкілдерінің дене көлемі.
<variant>Биотикалық факторлар кешені (жиынтығы).
<variant>Азықтық ресурс.
<question>Төменде келтірілгендердің қайсысы популяция анықтамасы үшін маңызды критерий болып табылады:
<variant>Саны мен құрылымын сақтауға қабілеттілігі.
<variant>Тіршілік ету ерекшеліктері.
<variant>Организмдер арасындағы қарым-қатынастардың типі (түрі).
<variant>Абиотикалық факторлар кешені (комплексі).
<variant>Биотикалық факторлар кешені (комплексі).
<question>Климаттық факторлардың біреуінің ғана болса да сандық көрсеткіштері белгілі бір түрге жататын организмдердің төзімділік шектерінен шығып кетсе, онда:
<variant>Түрдің сақталуы мүмкін емес.
<variant>Түр осы факторға бірден бейімделеді.
<variant>Организмдердің 100% тірі қалады.
<variant>Организмдердің 90% тірі қалады.
<variant>Организмдердің 80%тірі қалады.
<question>Төменде келтірілгендердің қайсысы популяцияның статикалық көрсеткіштеріне жатады:
<variant>Популяцияның құрамы мен құрылымы.
<variant>Популяция санының өсуі.
<variant>Туылымы.
<variant>Өлім-жітімі.
<variant>Тірі қалу мөлшері.
<question>Төменде келтірілгендердің қайсы популяцияның динамикалық көрсеткіштеріне жатады:
<variant>Туылымы.
<variant>Саны.
<variant>Тығыздығы.
<variant>Жастық құрамы.
<variant>Популяцияның кеңістіктік құрылымы.
<question>Төменде келтірілгендердің қайсысы популяцияның статикалық сипаттамаларына жатады:
<variant>Жастық құрамы.
<variant>Популяция санының өсуі.
<variant>Тірі қалу мөлшері.
<variant>Туылымы.
<variant>Өлім-жітім мөлшері.
<question>Төменде келтірілгендердің қайсысы популяцияның динамикалық сипаттамалары қатарына жатады
<variant>Өлім-жітім мөлшері.
<variant>Кеңістіктік құрылымы.
<variant>Жастық құрамы.
<variant>Тығыздығы.
<variant>Тіршілік ету сипаты.
<question>Популяцияның негізгі статикалық сипаттамаларының бірі (неғұрлым дұрыс жауапты таңдап алыңыз):
<variant>Саны мен тығыздығы.
<variant>Тыныс алу қарқыны.
<variant>Фотосинтез қарқыны.
<variant>Өмір ұзақтығы.
<variant>зат алмасу қарқыны.
<question>Популяцияның негізгі динамикалық сипаттамаларының бірі (неғұрлым дұрыс жауапты таңдап алыңыз):
<variant>Туылымы.
<variant>Фотосинтез қарқыны.
<variant>Организмдердің сырт пішіні.
<variant>Дара организмдердің тірілей салмағы.
<variant>Зат алмасуының қарқындылығы.
<question>Туылым дегеніміз - бұл:
<variant>Уақыт бірлігі арасында дүниеге келген дара организмдер саны.
<variant>Популяцияның шексіз өсуге қабілеттілігі.
<variant>Организмнің сыртқы тітіркендіргіштергі жауап қайтару қабілеті.
<variant>Популяция мүшелерінің таралуға бейімділігі.
<variant>Популяцияның іштей реттелуге қабілеттілігі.
<question>Экологиялық өлім-жітім дегеніміз -бұл:
<variant>Организмдердің ортаның нақты жағдайларында опат болуы.
<variant>Дара организмдердің ең қолайлы (идеалды) жағдайларда опат болуы.
<variant>Организмдердің өздерінің физиологиялық жағдайының нәтижесінде ғана опат болуы.
<variant>Организмдердің ортаның экстремалды (төтенше) жағдайларында ғана опат болуы.
<variant>Организмдердің табиғи апаттар нәтижесінде қаза болуы.
<question>Популяция санын шектеуші факторлардың қайсысының популяция тығыздығына тәуелді болуы мүмкін емес:
<variant>Жер сілкіністері.
<variant>Паразитизм.
<variant>Жыртқыштық.
<variant>Тіршілік қалдықтарының жиналып қалуы.
<variant>Бәсекелестік.
<question>Популяция саны бірнеше жыл бойы тұрақты болуы мүмкін, егер:
<variant>туылым өлім-жітім мөлшеріне тең болса.
<variant>Жыл сайын дара организмдердің белгілі бір бөлігі опатқа ұшырап отырса.
<variant>популяция тығыздығы артқан сайын организмдердің көбею қарқыны артып отырса.
<variant>популяция тығыздығы орташа мөлшерге жеткен кезде организмдер көбеюін тоқтататын болса.
<variant>Организмдер ешбір сыртқы жағдайлардың өзгерістеріне қарамастан көбеюін тоқтатпайтын болса.
<question>Популяция саны экспоненциалды түрде өсуі мүмкін:
<variant>Егер популяция тіршілік үшін қолайлы жаңа территорияны қоныстанса.
<variant>Егер популяция санын шектеуші бірден-бір фактор азық болса.
<variant>Жыртқыштар жоқ болған жағдайда ғана.
<variant>Тек лабораториялық жағдайда ғана.
<variant>Егер популяцияның өсуін шектеуші бірден-бір фактор тіршілік өнімдерінің жинақталып қалуы болса.
<question>Төменде келтірілген популяция санын реттеуші факторлардың қайсысы популяция тығыздығына тәуелді болады:
<variant>Түр ішіндегі бәсекелестік.
<variant>Қуаңшылық.
<variant>Қыстың қатаңдығы.
<variant>Өрттер.
<variant>Жер сілкіністері.
<question>Төменде келтірілген популяция санын реттеуші факторлардың қайсының қарқыны популяция тығыздығына тәуелді болады:
<variant>Жұқпалы аурулар.
<variant>Су тасқыны.
<variant>Дауыл.
<variant>Құйын.
<variant>Жанартаудың (вулканның) атылуы.
<question>Экологиялық қуыс дегеніміз - бұл:
<variant>Осы түрге жататын организмдердің қоршаған орта жағдайларына қояр талаптарының жиынтығы.
<variant>Азықтық ресурстар үшін бәсекелестік болмайтын аймақ.
<variant>Организмдер өсіп-өнетін (төлдейтін) жер.
<variant>Жыл құстарының ұя басатын орны.
<variant>Бекіре тұқымдас балықтардың уылдырық шашатын жері.
<question>Ірі сүт қоректі жануарларға тірі қалу қисық сызықтарының қандай түрі (формасы) тән:
<variant>Дөңес.
<variant>Ойық.
<variant>Тік көлбеу сызық.
<variant>Сатылы.
<variant>Аталғандардың қисық сызық формаларының бірі де сәйкес келмейді.
<question>Жыл сайын миллиондаған уылдырық шашатын бекіре тұқымдас балықтарға тірі қалу қисық сызықтарының қандай түрі (формасы) тән:
<variant>Ойық.
<variant>Дөңес.
<variant>Тік көлбеу сызық.
<variant>Сатылы.
<variant>Синусоида тәріздес.
<question>Ірі сүтқоректі жануарлардың төлдерінің өлім-жітімі төмен болуының себебі неде:
<variant>Төлдеріне көрсетілетін қамқорлықта.
<variant>Тіршілік жағдайларының қолайлы болуында.
<variant>Абиотикалық факторлардың деңгейі оңтайлы болуында.
<variant>Биотикалық факторлардың деңгейі оңтайлы болуында.
<variant>Азықтық ресурстардың мол болуында.
<question>Автотрофты организмдер сулық экожүйелерде қандай систематикалық топ түрінде кездеседі:
<variant>Су балдырлары.
<variant>Моллюскалар.
<variant>Шаян тәрізділер.
<variant>Су құстары.
<variant>зоопланктон.
<question>Автотрофтылар деп мынадай қасиеттері бар организмдер аталады:
<variant>Бейорганикалық қосындылардан өздері органикалық заттар синтездей алатын.
<variant>Тіршілік процесі барысында дайын органикалық заттарды пайдаланатын.
<variant>Өлі органикалық заттарды ыдырататын.
<variant>Өсімдік тектес азықпен қоректенетін.
<variant>Жануар тектес азықпен қоректенетін.
<question>Гетеротрофты организмдер тіршілік процесі барысында:
<variant>Дайын органикалық заттарды пайдаланады.
<variant>Өздері, жарық энергиясын пайдалана отырып, бейорганикалық заттардан органикалық зат түзеді (фотосинтез).
<variant>Тек бейорганикалық заттармен ғана қоректенеді (мысалы, со2, н2о).
<variant>Тек жылу энергиясын ғана пайдаланады.
<variant>Тек механикалық энергияны пайдаланады.
<question>Экожүйе дегеніз, бұл:
<variant>Энергия ағыны мен заттар айналымы арқылы біріккен тірі организмдер қауымдастығы және физикалық жағдайлар кешені.
<variant>Бүтіндей биоценозды энергиямен қамтамасыз етуші өсімдік тектес организмдердің қауымдастығы.
<variant>Автотрофты организмдердің жиынтығы.
<variant>Энергия тасымалын қамтамасыз етуші консументтердің белгілі бір мөлшері.
<variant>Өлі органикалық заттарды ыдыратушы редуцент организмдердің қауымдастығы.
<question>Жабысқақ балық акуланың денесіне жабысып алып акуламен бірге жүзіп жүреді және оның олжасының қалдықтарымен қоректенеді. Дегенмен акулаға бұдан келер-кетер пайда не зиян жоқ. Түр аралық қатынастың осындай түрі қалай деп аталады:
<variant>Комменсализм.
<variant>Бәсекелестік.
<variant>Симбиоз.
<variant>Жыртқыштық.
<variant>Паразитизм.
<question>Бөтен түрлерге жататын екі организм бірлесіп күнелтуден пайда табатын, бірақ бірлесіп күнелту олар үшін міндетті болмайтын түр аралық қарым-қатынас формасы қалай аталады:
<variant>Қарапайым ынтымақтастық (протокооперация).
<variant>Паразитизм.
<variant>Бәсекелестік (конкуренция).
<variant>Жыртқыштық.
<variant>Нейтрализм.
&
