Ндывідуальнасць кап’я

    КАНЕЧНЕ Ж ЯНА ЗАЛЕЖЫЦЬ ПЕРАД УСІМ АД ХЛОПЦАЎ,

    ЯКІЯ НАЛЕЖАЦЬ ДА КАП’Я, І АД КАП’ЯВОГА.

    АЛЕ КОЖНАЕ КАП’Ё МАЕ СВАЮ ЎЛАСНУЮ ГІСТОРЫЮ

    І СВАЕ ЎЛАСНЫЯ НЕПАЎТОРНЫЯ РЫСЫ.

 

 

- Бацян створаны 17 гадоў таму і існуе ўвесь час бесперапынна.

- Дэльфін тры разы запар выйграў конкурс піянера, на летніку будзе імкнуцца выйграць чацвёрты раз і пакінуць след у хроніцы звязу!

 

Тваё кап’ё (калі не сам яго стварыў) мае сваю гісторыю, бо ўжо існавала да Цябе і сапраўды будзе існаваць пасля Цябе. Перамагала ў конкурсах і спаборніцтвах – гэта сведчыла пра яго рэпутацыю, прэстыж. Мае пэўны багаж традыцый, у якім адбіваецца яго індывідуальнасць.

Беручы пад сваю апеку, уключаешся ў яго дзейнасць у акрэсленым моманце. Сцеражыся жадання змяніць усю любой цаной. Аднак, калі хочаш штосьці змяніць, тры разы падумай перад тым, як кранеш традыцыі, звычаі ці сімвалы кап’я.

 

 

Н

Азва

Мець назву вельмі важна. Дастаткова звярнуць увагу, наколькі вялікае значэнне надаюць выбару імені для дзіцяці яго бацькі!

Кап’ё бярэ сваю назву ад звера, якое прадстаўляе яго. Назва – гэта татэм кап’я.

Для выбару канкрэтнага звера трэба браць пад увагу яго станоўчыя рысы і недахопы.

Кап’ё павінна добра вывучыць жывёлу, якую выбралі сабе, каб потым развіваць яго станоўчыя рысы: хітрасць – слова-ключ для ліса; для вавёркі – здольнасць рухацца па дрэвах; рысь – непараўнаны назіральнік; дэльфін па-майстэрску рухаецца ў вадзе; а кап’ё з назвай Кос пазнаём па тым, што заўсёды напявае якую-небудзь песню.

 

 

С

Вяты апякун

кожнае кап’ё павінна выбраць сабе святога апекуна, які быў бы для яго прыкладам, а для кожнага з яго хлопцаў – сведчаннем Бога і Евангелля. Апякун як бы “правадыр кап’я”, бо той, хто ўжо ідзе па дарозе з Хрыстом, вядзе па ёй усіх скаўтаў кап’я, якім апякуецца.

 

У якасці апекуна можа быць як мясцовы святы, так і рэгіянальны, жыццё і справы якога добра вядомыя. Але гэта можа быць таксама святы Паўсюднага Касцёла.

 

Канечне ж, трэба зрабіць усё, каб дасканала вывучыць жыццё апекуна кап’я.

 

Напрыклад, на вогнішчы з дапамогай пантамімы чальцам кап’я, а таксама і ўсім скаўтам звязу можна паказаць, як ён стаў святым.

 

Акрамя таго, добра выбраць сабе апекуна, які мае сувязь з татэмам кап’я. У гісторыі святых хапае прыкладаў сувязі паміж святымі і жывёламі.

 

Св. Францішак і воўк.

Св. Губерт і алень.

Св. Рох і сабака.

Св. Ян і арол.

Св. Марк і леў.

Св. Лука і бык.

СВЯТЫ АПЯКУН КАП’Я

­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

 

Імя:

Прозвішча:

Дата нараджэння:

Месца нараджэння:

Адышоў да Пана ў дзень:

Жыццё:

Дзейнасць:

Яго словы:

 

 

Т

Атэм і святы апякун

Нашыя скаўцкія татэмы не спадчына ад каманчы ці іракезаў. Яны не маюць нічога агульнага з культам жывёл, якіх індзейцы лічаць продкамі сваіх плямёнаў. Яны звяртаюцца да традыцый еўрапейскага рыцарства, дзе ваяр ніколі не звазваў сябе з татэмам, але толькі з жывёлай, знак якой насіў. Тады казалі, што ён – рыцар з ільвом, з сокалам, з гарнастаем. Гэта дух рыцарства, якім мы павінны кіравацца і такой павінна быць агульная рыса Еўрапейскага Скаўтынгу.

Татэм разумеецца ў супольнасці з хрысціянскай традыцыяй: Хрыстус – ягня ці рыба, Святы Дух – голуб, кожны з Евангелістаў таксама свой сімвал жывёлы. Многія святыя жылі ў непасрэднай блізкасці з дзікімі звярамі, якія заўсёды адлюстроўваюцца побач з імі ў іканаграфіі: воўк (св. Францішак), ліс (св. Брыгіта), вавёрка (св. Каламбан) і г.д.

Гэтая сувязь нагадвае нам глыбокую ісціну: святасць ператварае адзінства чалавека з прыродай, якая існавала яшчэ да грэху Адама. Кожная жывёла, сапраўды кожная, мае свайго святога апекуна. Са свайго боку багатыры і вялікія людзі часта ўяўляюцца якім-небудзь зверам, бо ўспамінаюцца тыя ці іншыя яго рысы, напрыклад, Рычард Львінае Сэрца. Асоба апекуна можа кіраваць выбарам звера, малюнак якога павінен знаходзіцца на сцяжку кап’я.

 

 

В

Окліч кап’я

Вокліч кап’я, іншы, чым крык звера, мае вельмі канкрэтны сэнс і значэнне. Гэта кароткі крык, які становіцца сімвалам самых характэрных рысаў кап’я.

Кап’ё падае свой вокліч па сігнале кап’явога, а скаўты быццам рэха адказваюць у адзін голас. Вокліч кап’я павінен падавацца толькі тады, калі кап’ё ў поўным складзе, гэта значыць, ёсць сцяжок (які трымае кап’явы) і ўсе чальцы кап’я прысутнічаюць.

Трэба звяртаць увагу, каб вокліч не быў якімсьці абы-якім крыкам, адзіным вынікам якога з’яўляецца тое, каб пасля св. Імшы вернікі пераканаліся, што скаўты - апошнія жывыя прадстаўнікі чалавека-неандэртальца.

 

 

Д

Эвіз кап’я

Некаторыя коп’і выбіраюць сабе выраз, які адлюстроўвае якія-небудзь найважнейшыя паводзіны для кап’я. Трэба быць уважлівым, каб не выбраць абы-чаго, напрыклад: “Перамагчы, або загінуць” не пасуе кап’ю скаўтаў; а так можа быць: “Хто рызыкуе, той перамагае”.

Дэвіз больш паказвае на мэты, чым на ўжо пройдзены этап. Нясмелым можна прапанаваць выраз: “Хто рызыкуе, той перамагае”, а эгаістам: “Разам да справы”. Пазбягайце зваротаў з камерцыйным ухілам (рэкламы), а таксама дзіўных зваротаў.

Гісторыя Беларусі поўная выразаў, дэвізаў і славутых выслоўяў, якія могуць спатрэбіцца твайму кап’ю. Выбар належыць вам.

 

 

П

Есня кап’я

 

“СКАЎТ УСМІХАЕЦЦА І СПЯВАЕ Ў КЛОПАТАХ”

 

Калі рыходзіць вясна і пачынаюць спяваць птушкі, ніхто не сумуе, ва ўсякім выпадку не ведаю нікога, хто б тады сумаваў.

 

Бо калі нас, бедных людзей, будзіць радаснае шчабятанне, штосьці змяняецца ў нас, нараджаецца штосьці новае. Світанак, калі спявае прырода, ніколі не будзе звычайным.

 

Таму таксама, калі кап’ё спявае, кожны дзень лагеру непаўторны! Калі будуеце мост на рацэ ці гатуеце абед, спеў дае адчуванне моцы і еднасці, адчуванне, што ўсё магчыма.

 

Песня кап’я

 

 

Тваё кап’ё павінна спяваць, таму што спеў – гэта штосьці фантастычнае. Няхай ваш завадатар пастараецца ў кожным выпадку навучыць вас спяваць новую песню!

 

“РАДАСНАГА ДАЎЦУ ЛЮБІЦЬ БОГ”

Песняй кап’я можа быць якаясьці прыгожая песня, якая вам усім падабаецца і якую штораз любіце спяваць. Але гэта можа быць песня, якую напісаў хтосьці з вас, калі не музыку, то хаця б словы, бо ваша песня павінна быць пра ваша кап’ё, расказваць пра вас саміх. Яна павінна расказваць пра гісторыю вашага кап’я, справы і, можа быць, пра вашыя паражэнні. Яна павінна быць вясёлай, дасціпнай, але напоўненай зместам, таму што гэта песня скаўтаў. Пазбягайце двухсэнсоўных слоў і мелодый, якія б маглі перашкодзіць людзям разумець і палюбіць скаўцкі дух.

 

 

С

Цяжок кап’я

Хлопцы прыходзяць у кап’ё і адыходзяць ад яго, а кап’ё заўсёды трывае ў часе. Адзін кап’явы адыходзіць, прыходзіць новы і прымае эстафету. У эстафеце на апошніх метрах перад зменай бягун з палачкай яшчэ некаторы час бяжыць разам са зменным, а толькі потым перадае яму палачку.

 

Падобна і з кап’явым, які, адыходзячы з кап’я, перадае палачку свайму наступніку. Гэтай палачкай з’яўляецца дрэўка са сцяжком – “носьбітам” сімвалу і гісторыі. Таму што сцяжок мае сваю гісторыю – гэта гісторыя кап’я, яго чарговых этапаў і прыгод. Розныя эмблемы, нашыўкі, стужкі нагадваюць яе ўсім. Дзякуючы ім, сцяжок становіцца бачным і вельмі канкрэтным знакам традыцый кап’я. Таму знаходзіцца ва ўладанні кап’явога, які адказвае за яго і паважаецца ўсімі. Сцяжок – гэта знак еднасці кап’я. Не толькі еднасці яго тагачасных чальцоў, але і ўсіх, якія “стваралі” кап’ё раней і тых, якія будуць у ім пазней.

 

Дружа Кап’явы, ганарыся сваім сцяжком і шануй яго: ніколі не дазваляй, каб сцяжок ляжаў на зямлі, каб валяўся абы-дзе! Забыцца сцяжок ці згубіць яго – гэта ганьба для кап’я!

Сцяжок прымацоўваецца да дрэўка, якое таксама не можа быць абы-якой палкай. Яно павінна быць простым, з карой, не вельмі тонкім – адным словам: салідным. Вышыня 160 см, а таўшчыня каля 4 см.

 

Гонар кап’я

 

!

1. Шануй твой сцяжок, таму што ён прадстаўляе тваё кап’ё.

2. Твой сцяжок будзе заўсёды чысты, таму што з’яўляецца тваім гонарам.

3. Твой сцяжок змесціш у бачным месцы падчас Рады Кап’я, таму што ён прадстаўляе колеры і дасягненні кап’я.

4. Бяры свой сцяжок на ўсе сходы кап’я.

5. Упрыгожыш свой сцяжок асаблівым знакам пасля кожнай чарговай справы твайго кап’я.

6. Твой сцяжок на летніку змесціш у бачным месцы лагера твайго кап’я, таму што ён акрэслівае тваю тэрыторыю і яе межы.

7. Растлумачыш сэнс твайго сцяжка кожнаму новапрынятаму ў кап’ё.

8. Будзеш шанаваць твой сцяжок нават тады, калі ўжо стане старым, таму што ён нясе гісторыю вашай працы і радасці.

9. Калі заменіш твой сцяжок на новы, будзеш яго старанна захоўваць.

10. Перадаш твой сцяжок свайму пераемніку – новаму кап’явому.

 

Фрагмент са Скарбніцы кап’я Воўк

Калі салютуеш, правай рукой трымаеш сцяжок уздоўж цела, а салютуеш левай далонню, якую трэба трымацьпаралельна дрэўку.

 

На Przeistoczenie (падчас св. Імшы), пасля таго, як укленчыш, нахіляеш сцяжок уперад.

 

 

С

Тылізацыя

На здымку, а яшчэ лепей у прыродзе назірай за рухамі звяроў і пастарайся адкрыць іх у стылізаваным малюнку. Трэба паклапаціцца пра тое, каб захаваць галоўныя прапорцыі (сілуэт, галава, хвост...), на якія пазней нанясеш дэталі. Можаш зрабіць сілуэт звера з дроту, які потым зможаш “упрыгожыць” (з дапамогай паперы, клею і г.д.)

Стылізацыя – гэта спрашчэнне контураў і формаў, вынікам якой часта з’яўляецца ўласная інтэрпрэтацыя, уласнае бачанне “намаляванага” аб’екту. Паглядзі на прыведзеныя прыклады аленя і льва: назіранне і накід з натуры з’яўляюцца пунктам адпраўлення. Потым з дапамогай уяўлення і спрыту паўстануць розныя версіі і інтэрпрэтацыі на гэтую тэму, у залежнасці, напрыклад, ад фальклору і культуры, з якіх паходзім: ёсць прыклады з Балканаў, Лапландыі, Афрыкі і ўзоры, запазычаныя з сярэднявечнай геральдыкі.

Магчыма ёсць і іншыя прыклады і ўзоры. А цяпер твая чарга: спрабуй стварыць уласны, непаўторны “стыль” татэму твайго кап’я.

 

 

В

Ыгляд сцяжка

 

Правільныя памеры:

Вышыня 25 см і даўжыня 40 см.

 

Каб накідаць закончаны вастрадугі сцяжок, трэба: цыркулем намаляваць два паўкруга з радыусам, роўным адлегласці АВ так, каб яны перасякаліся ў пункце С, які ляжыць у палове адлегласці АВ. Далей двойчы малюнак перанесці на тканіну, на забываючы пра тое, што ў другі раз малюнак трэба перавярнуць. Трэба таксама памятаць, што паміж абодвума контурамі трэба пакінуць дастаткова шырокую прастору, дзе выражуцца чатырохкутрыя адтуліны.

Вось што з гэтага вынікае.

 

 

Пасля таго, як сшыеш дзве паловы тканіны, атрымаецца “рукаво” з адтулінамі, у якіх можна будзе ўмацаваць дрэўка.

 

Выкананне

Выберы моцнае палатно, тоўстае і добра прафарбаванае (каб пасля першага мыцця яно не паліняла ці яго адваротныя бакі не зафарбаваліся паміж сабой). Абмяжуйся двума афіцыйнымі колерамі кап’я, таксама для вырабу сілуэту жывёлы (з таго ж матэрыялу, з якога будзе выкананы контур сцяжка). Аднак жа калі іначай не атрымаецца, можаш дадаць трэці колер: чорны ці белы (напрыклад, для выдзялення дэталяў).

 

Сілуэт татэму можна вышыць ці выразаць з матэрыялу, а потым прышыць. У іншым выпадку трэба зрабіць гэта вельмі старанна, быць уважлівым, каб берагі не абтрапаліся (можна, напрыклад, падкласці матэрыял перад тым, як прышыць). Мы бачылі сцяжкі, на якіх татэм быў са скуры або якія мелі элементы з футра. Гэта лёгка зрабіць, таму што футра ці скуру дастаткова прыклеіць, але трэба памятаць, што гэтыя матэрыялы не вадаадпорныя і таму адмаўляемся ад іх прымянення. Сілуэт татэму па правілу павінен быць звернуты ў бок дрэўка.

 

 

К

Олеры кап’я

Кожнае кап’ё мае свае колеры, звязаныя з яго татэмам.

 

З моманту прынясення Клятвы Вернасці Кап’явому кожны хлопец носіць стужкі колераў кап’я, прычэпленыя пад левым пагонам мундзіру. Стужка завязваецца так, каб дзве стужкі даўжынёй каля 30 см прыкладваліся адна да адной і складаліся напалову. Колер фону сцяжка з’яўляецца колерам верхняй стужкі, а колер абшыўкі і сілуэту жывёлы з’яўляецца колерам ніжняй стужкі.

 

 

Т

Радыцыі кап’я

 

ТРАДЫЦЫЯ КАП’Я – ГЭТА ЗВЫЧАІ, ЯКІЯ ЎЗНІКАЮЦЬ І ПЕРАЖЫВАЮЦЦА ПАДЧАС СПАТКАННЯЎ КАП’Я.

СЛОВА “ТРАДЫЦЫЯ” ПАХОДЗІЦЬ АД ЛАЦІНСКАГА “TRADERE”,

ШТО АБАЗНАЧАЕ “ПЕРАКАЗВАЦЬ”. ТРАДЫЦЫЯ БУДЗЕ ПЕРАКАЗВАЦЦА НА ПРАЦЯГУ ЎСЯГО ЧАСУ ІСНАВАННЯ КАП’Я. ТРАДЫЦЫЯ МОЖА МЕЦЬ НАВАТ СВАЕ ТАЯМНІЦЫ, ЯКІХ НЕ ВЫНОСЯЦЬ ВОНКІ І НЕ ПРАДАЮЦЬ ІНШЫМ КОП’ЯМ...

 

Гісторыя

Вельмі важна, каб хлопец, які адказвае за Скарбніцу кап’я ці хтосьці прызначаны на захавальніка традыцыі, апісваў найважнейшыя падзеі з жыцця кап’я, яго вялікія перамогі і сорамныя паражэнні, каб новыя чальцы разумелі, якую спадчыну яны атрымліваюць.

Вядома, што калісьці кап’ё “Казярог” было пераіменаваа на кап’ё “Мядзведзь”, таму што большасць старых членаў “Казярога” адышла, не пераказаўшы малодным традыцый кап’я. Назва “Казярог” для гэтых хлопцаў нічога не значыла, таму яны вырашылі ўсё пачаць з самага пачатку, у новым кап’і.

Аднак, калі б маладыя скаўты адчулі сябе спадчыннікамі мінулага кап’я, напэўна мелі б многа ідэй для таго, каб быць больш годнымі чальцамі менавіта таго кап’я, бо палюбілі б яго. Прынялі б у спадчыну ўсё, што ты як кап’явы зрабіў для свайго кап’я.

Гэтая спадчына дапаможа ім ісці далей, будзе паказваць ім накірунак далейшага шляху.

 

Скарбніца кап’я

Як паказвае назва, гэта прыгожая і незвычайная кніга – у ёй не запісваецца абы-што. У ёй запісваюцца вялікія здарэнні, важныя моманты з жыцця кап’я – дата абяцання кожнага з хлопцаў, прызначэння новага кап’явога, перамогі ў гульні – словам усе важныя і ўрачыстыя хвіліны, а таксама выключныя здарэнні, напрыклад, спатканне з якой-небудзь незвычайнай асобай. Калі кап’ё сустракаецца з біскупам дыяцэзіі ці з начальнікам скаўтаў, можна папрасіць гэтых асоб, каб падпісаліся ў Скарбніцы кап’я. Няўдала яе называюць “хронікай”, але, як сам бачыш, гэта вельмі бедная назва для таго, чым з’яўляецца кніга для кап’я.