Польский язык с Генриком Сенкевичем 29 страница

Słowo to zostało wkrótce wymówione (слово это вскоре было сказано). Raz, gdy stolnikowa z Basią były u chorej krewnej (однажды, когда стольникова с Басей были у больной родственницы), namówił Ketling Krzysię i pana Zagłobę do zwiedzenia zamku królewskiego (уговорил Кетлинг Кшисю и пана Заглобу посетить королевский замок), którego Krzysia nie znała dotąd (которого Кшися не знала до сих пор), a o którego osobliwościach dziwy opowiadano w całym kraju (и об особенных чудесах которого рассказывали по всему краю). Udali się więc we troje (/они/ отправились втроем).

Wkrótce miały ją dla Krzysi przesłonić chmury wyrzutów, ale obecnie była pora spoczynku. Właśnie przez zbliżenie się do Ketlinga, przez oswojenie się z nim, przez ową przyjaźń, jaka razem z miłością między nimi zakwitła, skończyły się Krzysine niepokoje, wrażenia nie były tak gwałtowne, uciszyły się rozterki krwi i wyobraźni. Oto byli siebie blisko, było im przy sobie dobrze i Krzysia, oddawszy się całą duszą tej wdzięcznej obecności, nie chciała myśleć o tym, że ona skończy się kiedykolwiek i że do rozproszenia ułudy potrzeba tylko jednego słowa Ketlinga: “Kocham!”

Słowo to zostało wkrótce wymówione. Raz, gdy stolnikowa z Basią były u chorej krewnej, namówił Ketling Krzysię i pana Zagłobę do zwiedzenia zamku królewskiego, którego Krzysia nie znała dotąd, a o którego osobliwościach dziwy opowiadano w całym kraju. Udali się więc we troje.

Hojność Ketlingowa otworzyła im wszystkie wejścia (щедрость Кетлинга открыла им все двери) i Krzysię witały tak uniżone ukłony odźwiernych (и Кшисю приветствовали такими низкими поклонами слуги), jak gdyby była królową (как если бы /она/ королевой) i do własnej wstępowała rezydencji (и в собственную вступила резиденцию). Ketling, znający doskonale zamek (Кетлинг, зная досконально замок), oprowadzał ją po wspaniałych salach i komnatach (водил ее по пышным залам и комнатам). Oglądali teatrum (/они/ осмотрели театр), łaźnie królewskie (королевские бани); zatrzymywali się przed obrazami przedstawiającymi bitwy (задержались перед картинами, изображающими битвы) i zwycięstwa Zygmunta i Władysława (и победы Зигмунта и Владислава), odniesione nad wschodnią dziczą (совершенными над восточными дикарями); przeszli na tarasy (перешли на террасу), z których wzrok ogarniał niezmierną przestrzeń kraju (с которой взору открывался необозримый простор края). Krzysia nie mogła wyjść z podziwu (Кшися не могла опомниться от удивления), on zaś tłumaczył jej każdą rzecz i przedstawiał (он же объяснял и показывал ей каждую вещь), a od czasu do czasu milknął (а время от времени замолкал) i spoglądając w jej ciemnoniebieskie oczy (и глядя в ее темно-синие глаза) zdawał się mówić wzrokiem (казалось, говорил взглядом): “Co znaczą te wszystkie cuda wobec ciebie, cudzie (что значат эти все чудеса рядом с тобой, /мое/ чудо)! Co znaczą te skarby wobec ciebie, skarbie (что значат эти сокровища рядом с тобой, /мое/ сокровище)!"

Hojność Ketlingowa otworzyła im wszystkie wejścia i Krzysię witały tak uniżone ukłony odźwiernych, jak gdyby była królową i do własnej wstępowała rezydencji. Ketling, znający doskonale zamek, oprowadzał ją po wspaniałych salach i komnatach. Oglądali teatrum, łaźnie królewskie; zatrzymywali się przed obrazami przedstawiającymi bitwy i zwycięstwa Zygmunta i Władysława, odniesione nad wschodnią dziczą; przeszli na tarasy, z których wzrok ogarniał niezmierną przestrzeń kraju. Krzysia nie mogła wyjść z podziwu, on zaś tłumaczył jej każdą rzecz i przedstawiał, a od czasu do czasu milknął i spoglądając w jej ciemnoniebieskie oczy zdawał się mówić wzrokiem: “o znaczą te wszystkie cuda wobec ciebie, cudzie! Co znaczą te skarby wobec ciebie, skarbie!”

Panna zaś rozumiała tę cichą mowę (панна же понимала этот тихий язык). Za czym wwiódł ją do jednej z komnat królewskich (потом /он/ ввел ее в одну из комнат королевских) i stanąwszy przed ukrytymi drzwiami w ścianie (и, остановившись перед закрытыми дверями в стене), rzekł (сказал):

— Tędy aż do katedry dojść można (отсюда до кафедрального собора дойти можно). Jest tu długi korytarz (тут длинный коридор), który się kończy ganeczkiem niedaleko wielkiego ołtarza (который заканчивается хорами недалеко от большого алтаря). Z onego ganeczku królestwo mszy zwykle słuchają (с этих хоров королевская чета мессы обычно слушает).

— Znam dobrze tę drogę (/я/ хорошо знаю эту дорогу) — odpowiedział Zagłoba (ответил Заглоба) — bo żem to był z Janem Kazimierzem konfident (потому что был с Яном Казимиром близок) i Maria Ludowika pasjami mnie kochała (и Мария Людвика меня страстно любила), więc często mnie oboje na mszę ze sobą zapraszali (оба же часто меня на мессу с собой приглашали), a to żeby się moją kompanią cieszyć i pobożnością budować (для того, чтобы моей компанией насладиться и набожностью укрепить /свой дух/).

— Chcesz waćpanna wstąpić (хочешь, милостивая панна, войти)? — pytał Ketling dając znak odźwiernemu (спросил Кетлинг, делая привратнику знак), by drzwi otworzył (чтобы открыл двери).

— Wejdźmy (пойдемте) — rzekła Krzysia (сказала Кшися).

— Idźcie sami (идите одни) — ozwał się pan Zagłoba (откликнулся пан Заглоба) — młodziście i macie dobre nogi (/вы/ моложе и имеете хорошие ноги), a jam się już dosyć nadreptał (а я уж достаточно натоптался). Idźcie, idźcie, ja tu z odźwiernym zostanę (идите, идите, я тут с привратником останусь). Choćbyście też i po parę pacierzy zmówili (хотя бы и по две молитвы «Отче наш» прочитаете), nie będę gniewny na mitręgę (не буду сердиться на задержку), bo sobie przez ten czas wypocznę (ибо в это время отдохну).

Panna zaś rozumiała tę cichą mowę. Za czym wwiódł ją do jednej z komnat królewskich i stanąwszy przed ukrytymi drzwiami w ścianie, rzekł:

— Tędy aż do katedry dojść można. Jest tu długi korytarz, który się kończy ganeczkiem niedaleko wielkiego ołtarza. Z onego ganeczku królestwo mszy zwykle słuchają.

— Znam dobrze tę drogę — odpowiedział Zagłoba — bo żem to był z Janem Kazimierzem konfident i Maria Ludowika pasjami mnie kochała, więc często mnie oboje na mszę ze sobą zapraszali, a to żeby się moją kompanią cieszyć i pobożnością budować.

— Chcesz waćpanna wstąpić? — pytał Ketling dając znak odźwiernemu, by drzwi otworzył.

— Wejdźmy — rzekła Krzysia.

— Idźcie sami — ozwał się pan Zagłoba — młodziście i macie dobre nogi, a jam się już dosyć nadreptał. Idźcie, idźcie, ja tu z odźwiernym zostanę. Choćbyście też i po parę pacierzy zmówili, nie będę gniewny na mitręgę, bo sobie przez ten czas wypocznę.

Więc weszli (итак, /они/ вошли).

On wziął jej rękę i prowadził długim korytarzem (он взял ее руку и провел по длинному коридору). Ręki tej nie przyciskał do serca (руку ее не прижимал к сердцу); szedł spokojny i skupiony (шел покойный и сосредоточенный). Boczne okienka rozświecały raz w raz ich postaci (боковые оконца освещали раз за разом = то и дело их фигуры), po czym znowu pogrążali się w mroku (потом снова погружались во тьму). Jej nieco serce biło (ее сердце билось /чаще/), bo oto pozostali pierwszy raz sam na sam (потому что /они/ остались впервые с глазу на глаз), ale jego spokój i słodycz uspokajały i ją także (но его спокойствие и кротость успокоили и ее). Weszli na koniec na ganeczek (вошли, наконец, на хоры), umieszczony w prawej ścianie kościelnej (сделанные в правой стене костела), już za stallami (за скамьями), nie opodal wielkiego ołtarza (неподалеку от большого алтаря).

Więc naprzód klękli i poczęli się modlić (/они/ опустились на колени и принялись молиться). Kościół był cichy i pusty (костел был тихий и пустынный). Dwie świece paliły się przed wielkim ołtarzem (две свечи горели перед большим алтарем), jednak cała ta głębsza część nawy pogrążona była w uroczystym półcieniu (однако вся глубинная часть нефа была погружена в торжественный полумрак). Tylko od szyb tęczowych wchodziły blaski rozmaite (только от витражных рам исходили блики разноцветные) i padały na te dwie przecudne twarze (и падали на два прекрасных лица) pogrążone w modlitwie (погруженных в молитву), spokojne, podobne do twarzy cherubinów (спокойных, похожих на лица херувимов).

Więc weszli.

On wziął jej rękę i prowadził długim korytarzem. Ręki tej nie przyciskał do serca; szedł spokojny i skupiony. Boczne okienka rozświecały raz w raz ich postaci, po czym znowu pogrążali się w mroku. Jej nieco serce biło, bo oto pozostali pierwszy raz sam na sam, ale jego spokój i słodycz uspokajały i ją także. Weszli na koniec na ganeczek, umieszczony w prawej ścianie kościelnej, już za stallami, nie opodal wielkiego ołtarza.

Więc naprzód klękli i poczęli się modlić. Kościół był cichy i pusty. Dwie świece paliły się przed wielkim ołtarzem, jednak cała ta głębsza część nawy pogrążona była w uroczystym półcieniu. Tylko od szyb tęczowych wchodziły blaski rozmaite i padały na te dwie przecudne twarze pogrążone w modlitwie, spokojne, podobne do twarzy cherubinów.

Ketling podniósł się pierwszy (Кетлинг поднялся первым) i począł szeptać (заговорил шепотом), bo w kościele nie śmiał podnosić głosu (ибо в костеле /он/ не смел повысить голос):

— Patrz pani na one aksamitne oparcia (пусть пани посмотрит на эту бархатные спинки): są na nich ślady (есть на них следы), gdzie wspierały się głowy obojga królestwa (где опиралась головами королевская чета). Królowa siadała z tej strony, bliżej ołtarza (королева сидела с той стороны, ближе к алтарю). Odpocznij pani na jej miejscu (пусть пани отдохнет на ее месте)...

— Zali prawda, że ona całe życie była nieszczęśliwa (правда, что она всю жизнь была несчастна)? — szepnęła siadając Krzysia (прошептала, садясь, Кшися).

— Historię jej słyszałem jeszcze dzieckiem (историю ее /я/ слышал еще ребенком), bo opowiadano ją po wszystkich rycerskich zamkach (ибо рассказывали ее по всем рыцарским замкам). Być może, że była nieszczęśliwa (наверное, была несчастна), gdyż nie mogła zaślubić tego (если не могла выйти замуж за того), którego pokochało jej serce (кого полюбило ее сердце).

Krzysia oparła głowę o to samo miejsce (Кшися оперлась головой о то самое место), na którym było wgłębienie wytłoczone przez głowę Marii Ludwiki (на котором было углубление, оставленное головой Марии Людвики), i przymknęła oczy (и закрыла глаза); jakieś bolesne uczucie ścisnęło jej pierś (какое-то мучительное чувство сжимало ее грудь); jakiś chłód wionął nagle z pustej nawy i zmroził ten spokój (какой-то холод повеял внезапно из пустого нефа и заморозил тот покой), który przed chwilą jeszcze przepełniał całą jej istotę (который еще мгновение тому назад переполнял все ее естество). Ketling patrzył na nią w milczeniu (Кетлинг смотрел на нее в молчании); zrobiła się cisza prawdziwie kościelna (наступила настоящая костельная тишина).

Ketling podniósł się pierwszy i począł szeptać, bo w kościele nie śmiał podnosić głosu:

— Patrz pani na one aksamitne oparcia: są na nich ślady, gdzie wspierały się głowy obojga królestwa. Królowa siadała z tej strony, bliżej ołtarza. Odpocznij pani na jej miejscu...

— Zali prawda, że ona całe życie była nieszczęśliwa? — szepnęła siadając Krzysia.

— Historię jej słyszałem jeszcze dzieckiem, bo opowiadano ją po wszystkich rycerskich zamkach. Być może, że była nieszczęśliwa, gdyż nie mogła zaślubić tego, którego pokochało jej serce.

Krzysia oparła głowę o to samo miejsce, na którym było wgłębienie wytłoczone przez głowę Marii Ludwiki, i przymknęła oczy; jakieś bolesne uczucie ścisnęło jej pierś; jakiś chłód wionął nagle z pustej nawy i zmroził ten spokój, który przed chwilą jeszcze przepełniał całą jej istotę. Ketling patrzył na nią w milczeniu; zrobiła się cisza prawdziwie kościelna.

Po czym obsunął się z wolna do nóg Krzysinych (потом /Кетлинг/ медленно опустился к ногам Кшиси) i tak mówić począł głosem wzruszonym (и так заговорил голосом растроганным), lecz spokojnym (но спокойным):

— Nie grzech to (не грех это), że w świętym miejscu przed tobą klękam (что в святом месте перед тобой преклоняю /колени/), bo gdzież, jeśli nie do kościoła (поскольку куда же, если не в костел), czysta miłość po błogosławieństwo przychodzi (чистая любовь за благословеньем приходит). Miłuję cię więcej niż zdrowie (люблю тебя больше, чем здоровье), miłuję cię nad wszelkie dobro ziemskie (люблю тебя больше всех земных благ), miłuję cię duszą (люблю тебя душой), miłuję cię sercem (люблю тебя сердцем) i tu, wobec tego ołtarza, miłość ci moją wyznawam (и тут, возле алтаря, в любви к тебе моей признаюсь)!...

Twarz Krzysi pobielała jak płótno (лицо Кшиси побледнело, как полотно). Wsparta głową na aksamicie poręczy (опирающаяся головой на бархат спинки) nie uczyniła nieszczęsna panna żadnego ruchu (не сделала несчастная панна ни одного движения), on zaś mówił dalej (он же продолжал):

— Więc nogi twoje obejmuję (ноги же твои обнимаю) i o wyrok cię błagam (и о приговоре твоем молю): mamli odejść z radością niebiańską (должен ли уйти с радостью неземной) czy też z żalem nieznośnym (или же с печалью невыносимой), którego zgoła przeżyć nie zdołam (которой вовсе пережить не смогу)?...

Po czym obsunął się z wolna do nóg Krzysinych i tak mówić począł głosem wzruszonym, lecz spokojnym:

— Nie grzech to, że w świętym miejscu przed tobą klękam, bo gdzież, jeśli nie do kościoła, czysta miłość po błogosławieństwo przychodzi. Miłuję cię więcej niż zdrowie, miłuję cię nad wszelkie dobro ziemskie, miłuję cię duszą, miłuję cię sercem i tu, wobec tego ołtarza, miłość ci moją wyznawam!...

Twarz Krzysi pobielała jak płótno. Wsparta głową na aksamicie poręczy nie uczyniła nieszczęsna panna żadnego ruchu, on zaś mówił dalej:

— Więc nogi twoje obejmuję i o wyrok cię błagam: mamli odejść z radością niebiańską czy też z żalem nieznośnym, którego zgoła przeżyć nie zdołam?...

Tu chwilę czekał odpowiedzi (тут минуту ждал ответа), lecz gdy jej nie było (но поскольку его не было), skłonił głowę tak (склонил голову так /низко/), że prawie dotykała stóp Krzysinych (что /она/ почти касалась ног Кшиси), i wzruszenie widocznie opanowywało go coraz większe (и заметное волнение овладевало им все больше), bo głos mu drgał (ибо голос у него дрожал), jak gdyby piersiom jego brakło oddechu (как если бы груди его не хватало дыхания).

— W ręce twoje oddaję szczęście i życie moje (в руки твои отдаю счастье и жизнь мою). Zmiłowania wyglądam, bo mi ciężko okrutnie (о снисхождении умоляю, ибо мне тяжко безмерно)...

— Módlmy się o boskie miłosierdzie (будем молить о Божьем милосердии)! — zawołała nagle Krzysia obsuwając się na kolana (неожиданно воскликнула Кшися, падая на колени).

Ketling nie zrozumiał (Кетлинг не понял), ale nie śmiał się tej intencji sprzeciwić (но не посмел этому желанию противоречить), więc pełen oczekiwania (исполненный ожидания), niepokoju, klęknął przy niej (беспокойства, встал на колени возле нее) i znów się poczęli modlić (и /они/ снова принялись молиться).

W pustym kościele słychać było chwilami podnoszące się głosy (в пустом костеле слышны были время от времени повышающиеся голоса), którym echo nadawało dźwięki dziwne i żałobne (которым эхо придавало тембр странный и скорбный).

Tu chwilę czekał odpowiedzi, lecz gdy jej nie było, skłonił głowę tak, że prawie dotykała stóp Krzysinych, i wzruszenie widocznie opanowywało go coraz większe, bo głos mu drgał, jak gdyby piersiom jego brakło oddechu.

— W ręce twoje oddaję szczęście i życie moje. Zmiłowania wyglądam, bo mi ciężko okrutnie...

— Módlmy się o boskie miłosierdzie! — zawołała nagle Krzysia obsuwając się na kolana.

Ketling nie zrozumiał, ale nie śmiał się tej intencji sprzeciwić, więc pełen oczekiwania, niepokoju, klęknął przy niej i znów się poczęli modlić.

W pustym kościele słychać było chwilami podnoszące się głosy, którym echo nadawało dźwięki dziwne i żałobne.

— Boże, bądź miłościw (Боже, будь милостив)! — ozwała się Krzysia (воскликнула Кшися).

— Boże, bądź miłościw (Боже, будь милостив)! — powtórzył Ketling (повторил Кетлинг).

— Zmiłuj się nad nami (смилуйся над нами)!

— Zmiłuj się nad nami (смилуйся над нами)!

Dalej modliła się już cicho (дальше /Кшися/ молилась уже тихо), ale widział Ketling (но видел Кетлинг), że płacz wstrząsa całą jej postacią (что плач сотрясает всю ее фигуру). Długo nie mogła się uspokoić (долго не могла успокоиться), potem uspokoiwszy się (потом успокоилась), długo jeszcze klęczała bez ruchu wreszcie podniosła się i rzekła (долго еще стояла на коленях неподвижно, наконец, поднялась и сказала):

— Pójdźmy (пойдем)...

Wyszli znów na ów długi korytarzyk (вышли снова в тот длинный коридор). Ketling spodziewał się (Кетлинг надеялся), że w drodze otrzyma od niej jakowąś odpowiedź (что по дороге получит от нее какой-нибудь ответ), i patrzył w jej oczy (и заглядывал ей в глаза), ale na próżno (но напрасно).

Szła śpiesznie (/она/ шла поспешно), jakby pragnąc (словно желая) co prędzej znaleźć się w komnacie (как можно скорее оказаться в комнате), w której czekał na nich pan Zagłoba (где ждал их пан Заглоба).

— Boże, bądź miłościw! — ozwała się Krzysia.

— Boże, bądź miłościw! — powtórzył Ketling.

— Zmiłuj się nad nami!

— Zmiłuj się nad nami!

Dalej modliła się już cicho, ale widział Ketling, że płacz wstrząsa całą jej postacią. Długo nie mogła się uspokoić, potem uspokoiwszy się, długo jeszcze klęczała bez ruchu wreszcie podniosła się i rzekła:

— Pójdźmy...

Wyszli znów na ów długi korytarzyk. Ketling spodziewał się, że w drodze otrzyma od niej jakowąś odpowiedź, i patrzył w jej oczy, ale na próżno.

Szła śpiesznie, jakby pragnąc co prędzej znaleźć się w komnacie, w której czekał na nich pan Zagłoba.

Więc gdy już drzwi były o kilkanaście kroków (когда уже до дверей было несколько десятков шагов), rycerz uchwycił za kraj jej sukni (рыцарь схватил ее за край платья).

— Panno Krystyno (панна Кристина)! — rzekł (сказал) — na wszystko, coć święte (ради всего святого)...

Wówczas Krzysia odwróciła się i chwyciwszy tak szybko jego dłoń (тотчас Кшися обернулась и, схватив так быстро его руку), że nie miał czasu postawić najmniejszego oporu (что не успел этому воспротивиться), przycisnęła ją w mgnieniu oka do ust (прижала ее в мгновенье ока к устам).

— Miłuję cię z całej duszy (люблю тебя всей душой), ale nigdy nie będę twoją (но никогда не буду твоей)! — rzekła (сказала).

I nim zdumiony Ketling zdołał wymówić słowo (и прежде чем изумленный Кетлинг смог слово вымолвить), dodała jeszcze (добавила еще):

— Zapomnij o wszystkim, co było (забудь все, что было)!..

Po chwili znaleźli się oboje w komnacie (через мгновенье оба оказались в комнате).

Więc gdy już drzwi były o kilkanaście kroków, rycerz uchwycił za kraj jej sukni.

— Panno Krystyno! — rzekł — na wszystko, coć święte...

Wówczas Krzysia odwróciła się i chwyciwszy tak szybko jego dłoń, że nie miał czasu postawić najmniejszego oporu, przycisnęła ją w mgnieniu oka do ust.

— Miłuję cię z całej duszy, ale nigdy nie będę twoją! — rzekła.

I nim zdumiony Ketling zdołał wymówić słowo, dodała jeszcze:

— Zapomnij o wszystkim, co było!...

Po chwili znaleźli się oboje w komnacie.

Odźwierny spał w jednym krześle (привратник дремал в одном кресле), a pan Zagłoba w drugim (а пан Заглоба в другом). Jednak wejście młodych zbudziło ich (однако, вход молодых разбудил их). Zagłoba otworzył oko i począł nim mrugać na wpół przytomnie (Заглоба открыл глаз и принялся им мигать полусонно). Z wolna jednak wróciła mu pamięć czasu i osób (постепенно вернулась к нему память, /он вспомнил/ время и лиц /вокруг/).

— Ha (ха)! to wy (это вы)! — rzekł obciągając pas ku dołowi (сказал, оттягивая пояс на животе). — Śniło mi się, że nowy elekt stanął (снилось мне, что нового короля избрали), ale to był Piast (но это был Пяст). Byliście na ganeczku (побывали на хорах)?

— Tak jest (да).

— A dusza Marii Ludowiki nie ukazała się wam przypadkiem (а душа Марии Людвики не показалась вам случайно)?

— Owszem (конечно)! — odrzekła głucho Krzysia (глухо ответила Кшися).

Odźwierny spał w jednym krześle, a pan Zagłoba w drugim. Jednak wejście młodych zbudziło ich. Zagłoba otworzył oko i począł nim mrugać na wpół przytomnie. Z wolna jednak wróciła mu pamięć czasu i osób.

— Ha! to wy! — rzekł obciągając pas ku dołowi. — Śniło mi się, że nowy elekt stanął, ale to był Piast. Byliście na ganeczku?

— Tak jest.

— A dusza Marii Ludowiki nie ukazała się wam przypadkiem?

— Owszem! — odrzekła głucho Krzysia.

Rozdział XIV (Глава XIV)

Po wyjściu z zamku Ketling potrzebując zebrać myśli (после выхода из замка Кетлинг, которому необходимо было собраться с мыслями) i otrząsnąć się ze zdumienia (и отряхнуть изумление), w które wprawiło go postępowanie Krzysi (до которого его довел поступок Кшиси), pożegnał ją i Zagłobę zaraz przed bramą (простился с ней и Заглобой сразу же у ворот), oni zaś oboje udali się z powrotem do gospody (они же оба пошли обратно в гостиницу). Basia z panią stolnikową już były od chorej wróciły także (Бася со стольниковой уж тоже вернулись от больной) i pani stolnikowa przywitała pana Zagłobę następującymi słowy (и пани стольникова приветствовала пана Заглобу следующими словами):

— Miałam pismo od męża (/я/ получила письмо от мужа), któren przy Michale w stanicy dotąd bawi (который с Михалом на заставе до сих пор находится). Zdrowi są obaj i niedługo się tu obiecują (здоровы оба и вскоре тут обещают /быть/). Jest list od Michała do waćpana (есть письмо от Михала к милостивому пану), a do mnie tylko podskryptum w mężowskim (а мне только постскриптум в мужнином /письме/). Pisze też mąż (пишет также муж), że dyferencję (что тяжбу), która była z Żubrami o jedną Basiną majętność (которая была с Жубрами об одном Басином имении), szczęśliwie ukończył (счастливо закончил). Teraz już tam sejmiki z bliska (теперь уже там сеймики скоро)... Powiada, że tam imię pana Sobieskiego okrutnie znaczy (рассказал, что там имя пана Собеского много значит), więc i sejmik po jego myśli wypadnie (сеймик же, по его мнению, тоже силу имеет). Kto żyw, na elekcję się wybiera (кто жив, на выборы выберется), ale nasze strony będą z panem marszałkiem koronnym (но наш край будет с паном коронным маршалом). Ciepło już tam i dżdże chodzą (тепло уже там, и дожди идут)... W Werchutce u nas spaliły się zabudowania (в Верхутке у нас сожгли постройки)... Czeladnik ogień zapuścił, a że,wiatr był (челядинец огонь забросил, а что ветер был)...

Po wyjściu z zamku Ketling potrzebując zebrać myśli i otrząsnąć się ze zdumienia, w które wprawiło go postępowanie Krzysi, pożegnał ją i Zagłobę zaraz przed bramą, oni zaś oboje udali się z powrotem do gospody. Basia z panią stolnikową już były od chorej wróciły także i pani stolnikowa przywitała pana Zagłobę następującymi słowy: