Беріледі-

2 Педагогикалық зерттеулерде кещнен ңолданыла-тын маңызды өлеуметтік әдістер ңатарына сүхбат пен сауалды жатқызуға болады.

Сүхбаттасу кезінде зерттеуші белгілі бір дәйектілікпен қойылатын, алдын ала дайындалған сүраңтарды пайда-ланады. Сүхбат кезінде жауаптар ашық түрде жазылады.

Сауалнама - сауал арңылы бүңаралың әдіспен мате-риал жинау. Сауал кімге жолданған болса, сол сүраққа жазбаша жауап береді. Әңгіме мен сүхбат бетпе-бет сүрау делінсе, сауалнама - сырттай сүрау.

Әңгіменің, сүхбаттасудың жөне сауалнаманың нәтижелілігі көп жағдайда берілетін сүрақтар мазмүны мен қүрылымына байланысты болады. Әңгіме, сүхбат жөне сауал жоспары - бүл сүрақтар тізімі. Сүраңтарды әзірлеп алуға ңажетті ақпараттар сипатын аныңтауды үйғарады; қойылатын сүраңтардың қүрылымы; сүрақ-тардың алғашңы жоспарын жасау және оны алдын ала зерттеуде тексеру; сүрақтарды түзету мен оны түбегейлі редакторлаудан еткізу.

Өз функциясына қарай сүраңтар негізгі жөне жора-малды, баңылау немесе аныңтаушы болып келеді. Сүрақ түрі жауаптың толықтығы мен шыншылдығына ыңпал жасайды. Сүраңтар қысқа, мазмүны жағынан аның, Қарапаііым, дәл жөне бірмөнді болуы тиіс.

Сауалнама сүрау сүралатынның өмірбаян деректерін, оиың, қүндылың бағдарын, әлеуметтік қондырғысын *өне жеке ңасиеттерін анықтау мақсатында жүргізіледі. Қажетті ақпаратты алу тесіліне орай сауалды сүрақтар-ДЫң бірнеше типтері кездеседі: түтас (мысалы, халық са-нағы), таңдаулы (жас топтарына, жүмысшы үжымына Қарай); ауызша (сүхбат) жөне жазбаша (сауалнама); жеке

және топтық; күндізгі жөне сырттай (пошта, телефоң „ қылы).

Сүхбат - ауызша сұрау арқылы ақпарат алу тәсі;,^ Сүхбаттар ерікті (өңгіме тақырыбы регламентімен) ' стандартталған (анкета). * 3. Ағылшын тілінен аударылғанда бағалау, тәрхі^, жүйелеу деген мағынаны білдіреді. Бұл термин дайьц,! далған сызба үлгісінде кез келген бір құбылыстың субъеқ. тивті бағасын белгілейді. Рейтингтің көмегімен әлеуме^ тік-психологиялық нысандардың, оларға төн жадцы қасиеттерін айқындау дәрежесі бойынша, алғащң^, жіктелімі жүзеге асырылады. Әлеуметтік ғылымдард^ рейтинг бағаның көпқырлы сызбасын қүруда негізгі қыз-мет атқарады. Осы арқылы алынған деректер, кебінесе, реттік сызба ерекшелігіне ие болады.

Рейтингті қолдану аумағы, есіресе педагогикалық зерт-теулерде ете кең. Педагогикалық дағды мен шеберлігін белгілеу, сонымен бірге оларды деректеу, киноға түсіру, рөсімдеу арқылы бейнелеу ете қиын. Рейтинг бұл жағ-дайда үстаз қызметінің құрылымын бейнелеуге, бұл бейнелеуді бағалау сызбасымен толықтыруға жөне ғылы-ми сипаттама алуға мүмкіндік береді.

Рейтингтің тағы бір қасиеті оны жүргізетін, бақылау-шы болып арнайы психологиялық даііындығы жоң, бірақ бірге олар жұмыс істейтін адамдар туралы білетін түлғалар қатысады. Егер ол істі білумен дайындалған, ойластырылған және жеке түлға қасиеті мен басқа адам қызметін түсінуге көмектессе, ең соңында бағалау үрдісі лауазымды төрешілер қызығушылығын тудырады.

Рейтингтің басты кемшіліктерін біз оны қолдана оты-ра, білікті төрешілердің субъективті кезқарасы негізіндегі қорытынды шығарудан кереміз. Алайда, біздің бақылауЫ-мыз да зерттеуші ретінде субъективтіліктен айырылмаға-нын ескерген жен.

4. Адамдар арасындағы езара қатынастар белгілі дәре' жеде бағалау сипатына ие болады, мұның педагогика' лық қызметтегі орны зор. Педагог оқушылар білімій, олардың қылықтары мен тертібін білікті, нысанды түрД^ бағалай алуы тиіс. Оның бағалауының ез-езін бағалаУ сөйкессіздігі көп орайда жасырын жене ашық жан-яоға соқтырады. Ашық жанжал оқушылардың ез-^ бағалауы педагог бағалауынан жоғары болған жер-^^^көрініс табады. Жасырын жанжал педагог бағалауы ■^® 03ІН бағалау дөрежесінен асып түскен жерде орын ^лады (бағалауды өдейі жоғарылататын талап қоя бІмейтін педагог).

Бағалау мен езін-езі бағалауды педагогикалық үрдісті зерттеу педагогке оқушыларына тиімді ықпал жасауда, өзара қатынас орнатуда жұмыс құралы болуы қажет.

Өзін-езі бағалау өдісі, егер адам ез ерекеттерін баға-ласа, оның нақты төртібі жөнінде объективті деректер береді. Ол адам бойында сенімділік, ез-езін бағалау дөрежесін анықтауға мүмкіндік ашады.

Бағалауды ез-өзін бағалаумен салыстыру адамдар ара-сындағы езара қатынастарды, жанжалдарды айқын-дауға жол беретін ерекше едіс ретінде керініс алады.

3.2. Тест өткізу, тест түрлері Сабац жоспары:

Дидактикадағы тестілеу едісінің жалпы сипатта-масы жене оның зерттеушілік мүмкіншіліктері.

Түрлі тесттердің ерекшеліктері, оларға қойылатын талаптар.

Төрбие меселесін зерттеудегі психологиялық тестілерді қолданудың мүмкіндіктері.

1. Тест - жеке түлғаның дара психологиялық Қасиетінің салыстырмалы керсеткіште, сонымен қатар білімін, дағдысы мен шеберлігін елшеуге арналған Қалыптасқан стандартты тапсырмалар. Тест үлгілі 'ТРДегі жағдайларды көрсетеді, олардың көмегімен жеке тұлғаның ерекшеленген белгілері анықталады.

Үлгерім тестілері білім мазмүнының белгілі бір аспектілері дережесін елшеуге бағдарланған тапсырма-•'і^Р жиынтығымен сипатталады.