Апошні ныняшні дзянёчак

Гуляю з вамі я, сябры.

А заўтра рана чуць святочак

Загалосіць уся мая сям’я.

Заплача маці і мая сястра,

Заплача брат і мой айцец.

Ісці ў салдаты выпаў жрэбій.

І вольным дням прыйшоў канец.

Яшчэ заплача дарагая,

З якой я тры гады гуляў,

Вясці к вянцу яе збіраўся,

Любіць да гроба абяцаў.

Каляска хутка падкаціла

Каля дома майго.

У калясцы старшыня крычаў:

– Гатоўце сына свайго!

Хрысцьянскі сын даўно гатовы.

Сям’я ўся замертво ляжыць.

Пайду цяпер я к жызні новай,

Цару, айчыне маёй служыць.

Запісала С. А. Сярогіна

ЧАГО, ЧАГО, БЕЛ МАЛОЙЧЫК, ЗАСЛУЖЫЎ?..

Запісана ў в. Палонка Баранавіцкага раёна

Ад Н. Ф. Пісарэнка (1919 г. н.)

– Чаго, чаго, бел малойчык, засмутнеў?..

– Як жа мне, маладому, не смутнець:

Загадалі ў падмаскоўныя палкі –

Да ці любіш ты расійскія дзяўкі?

Ой, як жа мне, маладому, не любіць?

Матка плача, выпраўляючы,

Сястра плача, выпраўляючы,

Младша сястра наперад зайшла,

Яшчэ братку болей жалю задала.

– Ты, наш братко, найяснейшы сакалок,

Прыедзь, прыбудзь к нам у госцікі ў гадок.

– Не ў такія, сястра, ручкі папаў,

Каб часта ў вас у госцейках бываў.

Запісала І. А. Маціевіч у 1996 г.

Галоўным для беларускiх казацкiх песень з’яўляецца шырокае тэматычнае кола, у якiм вылучаюцца наступныя групы: адыход казака на службу i вайну; развiтанне казака з жонкай, мацi, нявестай; казак у бiтвах; вяртанне або смерць казака на полi бою. Казацкiя песнi насычаны багатай сiмволiкай, псiхалагiчнымi паралелiзмамi, гiпербаламi, сваеасаблiвымi меладычнымi ўпрыгажэннямi. Паказальным для іх з’яўляецца наяўнасць выклiчнiкаў «Гэй!», «Эй!», якiя звычайна перарываюць песенную страфу.