2017-11-30
1100
0–2 мин.
барын беруге асыққан ана іспеттес. Адам табиғат арқылы
барлық құндылықтарын өтейді. Сондықтан адамзат
табиғатқа ерекше қамқорлықпен қарауы қажет.
II. Өмірлік тəжірибені
(Ұ) Педагог балаларға бүкіл топ ішінде жайылып
маңыздандыру. Мақсатты болжам.
қойылған суреттерді жинауды жəне онда бейнеленгендерді
бір сөзбен атап берулерін сұрайды. (Табиғат). Кейіннен ҰОҚ
3-5 мин
тақырыбы тұжырымдалады: «Табиғатта өзін-өзі ұстай білу
Табиғатта өзін-өзі
ережелері».
ұстай білу ережелерге
(Педагог балалардың табиғатта өзін-өзі ұстай білудің
байланысты бейнеленген
ережелері жайында не білетінін анықтап, бүгінгі ҰОҚ-да не
суреттер.
білгілері келетінін, неге үйренгілері келетінін сұрайды
(Балалардың пікірлері тыңдалады).
Болжамдар:
– Табиғатта өзін-өзі ұстай білу дегеніміз – қоршаған
|
|
|
ортаға зиян келтірмеу.
– Табиғатта өзін-өзі ұстай білу ережелерінің бірі- қоқыс
тастамау.
Қандай дереккөзден біз мұны біле аламыз?
Кітаптардан.
III. ҰОҚ тақырыбы бойынша жұмыс (Т) «Бұрыштар» сыни тұрғыдан ойлау стратегиясы.
6 – 27 мин.
Табиғатта өзін –өзі ұстай білу ережелерін ұстану
қажетпе? Топтарда түсіндіріңдер: 1-топ – керек, 2-топ –
керек емес (Не үшін? Неге?).
Педагог балалардың назарын болжамдар ұсынуды
үйренуіне аударады. Балалар бұл кезде осы тіректі
пайдалануына болатындығын ескертеміз:
ықтимал
болжамдайық
мүмкін
солай дейік
ал, егер…
(Ұ, Т) Əліппе-дəптермен жұмыс.
1. Балалардың іс-əрекетін дұрыс деп ойлайсыңдарма?
2. Суреттен нені байқадың, мұндай жағдайда сен
қандай іс-əрекет жасар едің?
Əліппе-дəптер
3. Суретте қай іс-əрекетті дұрыс деп ойлайсыңдар?
4. Сен табиғатта өзін-өзі ұстай білу ережелерін
ұстанасың ба?
(Ұ) Өзекті мəселе.
Табиғаттағы пайдалы іс-əрекетке нені жатқызуға
болады?
Жарамсыз заттан жарамды зат жасауға бола ма?
БОЛЖАМДАР. Ойланшы, бұл іс-əрекет табиғатқа
қалай көмектесе алады?
(Ұ)Сергіту сəті.
(Ұ, Т) Бақылау.
Педагог балаларға табиғаттағы ережелерді өзін-өзі ұстай
|
|
|
білу ережесін сақтамасақ не болатындығы туралы
БОЛЖАМДАР ұсынуды сұрайды. (Қоқыстарды табиғат
аясына лақтыра салу, ағаштарды кесу сияқты суреті бар
карточка тақтаға ілінеді). Ағаштың суреті бар карточка
тақтаға бекітіледі). Табиғатта өзін-өзі ұстай білу ережесін
орындамасақ не болар еді? (болжамыңыз). Ал егер
Ережелерге
табиғаттағы өзін-өзі ұстай білу ережесін сақтай білсек не
байланысты суреттер.
болады?
Табиғаттағы өзін-өзі ұстау ережелері:
1.Қоқысты кез келген жерге тастама, арнайы қоқыс жəшігіне
сал!
2.Ағаштарды кеспе, бұтағын сындырма!
3.Жануарларға зиян келтірме, қамқорлық жаса!
4.Құстарды өлтірме, ұя жасап қамқорлық көрсет!
Ағаш, су, күн сəулесі,
5.Өсімдіктерді (шөптер, гүлдер) жұлма!
қошақан, лақ бейнеленген
6.Суды ластама, керісінше қоқыстардан тазарт!
карточкалар.
6.Табиғат аясында түкірінбеу!
7. Табиғатқа қиянат жасама! Табиғатқа шынайы қамқорлық
жасай біл!
Өзіндік жұмыс:«Сен қандай ереже ұсынар ең?»
(ОТ) Өзекті мəселе.
Біздің табиғаттың осы қалпында сақталып келе
жатқанына не көмектеседі? (Балалардың болжамдары:
ағаштардың отырғызылуы, жануарларға адамдардың
қамқорлығы,…)
Тəжірибелік-зертханалық жұмыс іс-əрекеті
«Жарамсыз заттан жарамды зат жасау». Қоқыстарды табиғат
аясына лақтырмай керісінше жарамды затқа айналдыру.
Сүт, шырын қорапшаларынан арнайы қобдиша əзірлеу.
Балаларға сурет бойынша тірек сөздердің көмегімен
сұрақтар құрастыруға тапсырма беру.
Балаларға түсінікті жəне қарапайым суреттерді қолдану.
Үлгі сұрақтар: Табиғатқа зиян келтіретін қандай іс-
əрекеттер бар? Пайдалы іс-əрекет дегеніміз не? Табиғатты
қалай қорғаймыз? Табиғатқа қамқорлық дегенді қалай
түсінесіндер? Табиғатта қандай өзін-өзі ұстай білу ережелері
бар? т.б.
ҰОҚ қорытындылап, осы ұғымдармен балалар жетік танысу
керек.
Табиғат – күн, ауа, жер-су, өсімдіктер, жануарлар.
Табиғатқа қамқорлық – табиғатты зиян заттардан
қорғап, оны сақтап қалу.
Пайдалы іс-əрекет – нəтижесінде жақсы көрсеткіштер
болатын іс-əрекет.
Зиян келтіретін амалдар – өзінен кейін жамандық қана
қалдыратын амалдар.
Табиғатта өзін-өзі ұстай білу ережесі – қоршаған
Тірек сөздер
ортаға зиян келтірмеуге көмектеседі.
Əліппе-дəптермен жұмыс.
1. Сурет бойынша жұмыс. Балалардың іс-əрекетін дұрыс деп
ойлайсыңдар ма? Суреттен нені байқадың, мұндай жағдайда
сен қандай əрекет жасайтын едің?
2. Сурет бойынша ісі дұрыс балаға алғыс ойлап айтады, ал ісі
теріс балаға қалай ақыл айту керектігін айтады.
Əліппе- дəптер
3.Сен табиғатта өзін-өзі ұстай білу ережелерін естеріне
түсіреді.
4. «Бір тал кессең, он тал ек» мақалын қалай түсінесің?
Мағынасын ашады. Сурет салады.
IV. ҰОҚ қорытындысы.
(Ұ, Ө) Педагог балаларды қорытынды жасауға əкеледі:
Əліппе-дəптер, түрлі
Рефлексия.
Қоршаған ортаның тазалығы бүкіл тіршілік атаулы үшін
түсті қарындаштар.
маңыздылығы зор. Табиғатта өзін-өзі ұстай білу ережелерін
|
|
|
28-30 мин.
ұстана білу қоршаған ортаның жойылып кетпеуіне, оған
деген қамқорлық таныта білуге көмектеседі.
Рефлексивті бағалау.
Педагог балаларға жапырақты түсті қарындашпен бояп
шығуға ұсыныс жасайды.
ТАҚЫРЫБЫ: Табиғат бұрышындағы жануарларға
Мектеп/ МҰ:
қамқорлық
Педагогнің аты-жөні:
Сынып/ топ
Қатысқандар саны:
Болмағандар:
ҰОҚ оқытылу мақсаты
0.1.2.1.Табиғат бұрышындағы жануарларға күтім жасау
Болжамды нəтиже
Барлық балалар істей алады:
«Күтім жасау» деген ұғымды түсіндіре алады
Көпшілік балалар істей алады:
Жануарларға пайдалы іс-əрекеттерді атауды.
Жанарлардың өміріне зиян келтіруі мүмкін іс-əркеттерді білуі.
Кейбір балалар істей алады:
Жануарларға не үшін күтім керектігін айтып бере алады.
Жануарлардың адам өміріндегі пайдасын айтып бере алады.
Тілдік мақсат
Дағдыларды дамыту.
«4 бұрыштың стратегиясы (сыни тұрғыдан ойлауды дамыту)» технологиялық
тəсілі шегінде болжамдар ұсыну.
Болжамдар ұсыну үшін тіректер пайдалану.
Жануарларға пайдалы іс-əрекеттер мен
зиян келтіруі ықтимал жағдаяттардың маңыздылығы туралы əңгіме.
Көптілділік
күтім жасау –уход –care
Негізгі терминдер мен сөз тіркестері:
Табиғат бұрышы, жануарлар күтімі, пайдалы іс-əрекеттер.
Ұйымдастырылған оқу қызметінде диалог/хат үшін қолданылатын тіл:
Талқылауға арналған сұрақтар.
«Жануарларға күтім жасау» - дегенді қалай түсінесіңдер?
Сен жануарларға қандай көмек көрсеттің?
Өткен ұйымдастырылған оқу
Табиғат туралы қарапайым түсініктер; табиғатты сақтап қалу, табиғатта зиянды
қызметінде алған білім
əрекет жасамауға жəне пайдалы іс-əрекеттерге біршама тəуелділігі.
|
|
|
Жоспар
Жоспарланған уақыт
Жоспарланған іс-əрекет
Ресуртар
IV. Дұрыс əсерлі көңіл күй орнату.
(Ұ) Шаттық шеңбері
Қол ұстасып, кəне, біз,
0–2 мин.
Достасайық бəріміз.
Айтарым бар сендерге,
Тез тұрыңдар шеңберге!
Табиғатым тамаша,
Көз тоймайды қараса.
Табиғатты аялап,
Жүрейікші жараса.
II. Өмірлік тəжірибені маңыздандыру. Мақсатты
Ұсынылатын мəтін (мысал ретінде):
Болжам.
– Табиғат бұрышы – балабақшада, мектепте тірі
жануарлар орналастырылған бұрыш. Табиғат
3-5 мин
бұрышында аквариумде балықтар, торда үй
қояндары, тотықұстарды ұстайды. Оларды
күтіп-баптайды.
(Ұ) Педагог балаларға бүкіл топ ішінде
жайылып қойылған суреттерді жинауды жəне
онда бейнеленгендерді бір сөзбен атап берулерін Жануарлар күтіміне
сұрайды. (Жануарлар). Педагог балалардың
байланысты бейнеленген
жануарларға күтім жасау жайында не білетінін
суреттер.
анықтап, бүгінгі ҰОҚ-да не білгілері келетінін,
неге үйренгілері келетінін сұрайды (Балалардың
пікірлері тыңдалады).
Болжамдар:
– Жануарларға күтім жасау, оларды
тамақтандыру деп түсіндіреді.
– Жануарларға зиян келтіру деген,
уақытында тамақ бермеу.
Қандай дереккөзден біз мұны біле аламыз?
Кітаптардан.
III. ҰОҚ тақырыбы бойынша жұмыс
6 – 27мин.
(Т) «Бұрыштар» сыни тұрғыдан ойлау
стратегиясы. Жануарларға күтім жасау керек
пе, керек емес пе? Топтарда түсіндіріңдер: 1-
топ – керек, 2-топ – керек емес (Не үшін? Неге?).
Педагогтер балалардың назарын болжамдар
Жануарлар суреті
ұсынуды үйренуіне аударады. Балалар бұл кезде
осы тіректі пайдалануына болатындығын
ескертеміз:
ықтимал
болжамдайық
мүмкін
солай дейік
ал, егер…
(Ұ) Өзекті мəселе.
Балық немен қоректенеді? Күніне қанша уақыт
тамақ бересіңдер? БОЛЖАМДАР. Ойланшы,
шамадан тыс қоректендіру зиян ба?
(Ұ)Сергіту сəті.
(Ұ, Т) Бақылау.
Педагог балаларға табиғат бұрышындағы
жануарлардың пайдасы туралы БОЛЖАМДАР
ұсынуды сұрайды? Сонымен жануарларды
аялап, сақтауға тырысу табиғатты қорғауға
жатады ма? Жануарларды қорғау керек пе?
(Жарық, судың суреттері бейнеленген
карточкалар тақтаға бекітіледі).
Тəжірибелік-зертханалық жұмыс іс-
əрекеті «Ақ тышқандардың дамуындағы
қоршаған ортаға тигізетін əсері»
1. Ақ тышқандардың дамуын,қоректенуін
анықтау;
1. Ақ тышқандардың дамуын, қоректенуін
анықтау;
2. Ақ тышқандардың іс-əрекеті мен қоректену
ерекшеліктерін бақылау.
Əр топ бір жануар туралы дайындалады. Олар
жануарлардың қорегі туралы, оларға суды,
қоректі қай уақыттта беру керектігін бір-бірімен
Əліппе-дəптер
тəжіребие соңында бөліседі.
Ұйымдастырылған оқу қызметін
қорытындылап, осы ұғымдармен балалар жетік
танысу керек.
Табиғат – күн, ауа, жер-су, өсімдіктер,
жануарлар.
Тотықұстың дауысымен
Жануарларға күтім жасау – əр жануарды
жазылған аудиотаспа.
өзінің ерекшелігіне қарай, қоректендіру,
Тотықұстың суреті.
тіршілік етуіне керекті жағдай жасау.
(Ө) Əліппе-дəптермен жұмыс.
1. Сурет бойынша жұмыс. Табиғат
бұрышындағы жануарға күтім жасау
жұмыстарының түрлерін ата (су – жем беру,
тазалық жұмыстары).
2. Суреттен табиғат бұрышын мекендемейтін
жануарларды белгілету, себебін айтқызу.
3. Тотықұстың басқа құстардан қандай
ерекшелігін білесің? Балалар тотықұс туралы
білгендерін айтады. Содан соң аудиодан тотықұс
туралы мəлімет тыңдатылады.
Мен – жануарлардың ішіндегі
ең ақылды тотықұспын. Сендерге біраз өзім
жайлы айтып берейін. Тотықұстар 350 - гежуық
түрі бар. Адамдарға еліктеп сөйлей аламыз.
Кейбіреулеріміз сөйлем де құрай аламыз. Өмір
жасымыз да ұзақ. 70 жыл өмір сүреміз. Ұзақ
жыл өмір сүріп, адамдармен де жақсы қарым-
қатынас құра аламыз. Жалпы тропиктік
аймақтарда, табиғи жаңбырлы орманды
жерлерде мекендейміз. Кейбір түрлеріміз
дүниенің барлық өлкесінде тордың ішінде де
өмір сүре алады. Біздітануөтеоңай.
4. Тотықұстың суретін бояу.
IV. ҰОҚ қорытындысы. Рефлексия.
(Ұ, Ө) Педагог балаларды қорытынды жасауға
Əліппе-дəптер
əкеледі: Жануарларға тіршілік үшін жылу,
28-30 мин.
тамақ, су жəне ауа керек. Жануарлар мен
өсімдіктерді қорғау арқылы, біз табиғатты
қорғаймыз. Сондықтан жануарлар мен
өсімдіктер əлемін қорғау біздің парызымыз.
Рефлексивті бағалау. Аквариумді бояйды.
1-деңгей – ештеңе түсінбедім – қоңыр.
2-деңгей – түсіндім, бірақ түсіндіре алмаймын –
көк.
3-деңгей – бəрін түсіндім, басқаларға да
түсіндіріп бере аламын – жасыл.
ТАҚЫРЫБЫ: Балықты қалай күтуге
Мектеп/МҰ
Болады?
Педагогтің аты-жөні:
Сынып/топ
Қатысушылардың саны
Болмағандар
ҰОҚ оқытылу
0.1.2.1.Табиғат бұрышындағы жануарларға күтім жасау
мақсаты
Болжамды
Барлық балалар:
нəтиже
Балық деген не? деген сұраққа жауап бере алады;
Балықтың түрлерін атай алады;
Балықтың күтімі туралы айта алады.
Ұйымдастырылған қызметін зерттеу тақырыбын анықтай алады;
Көпшілік балалар:
Балықты қалай күту керектігін түсіндіре алады;
Балықтың тіршілігі үшін не қажет екенін анықтай алады;
Кейбір балалар:
Балықтың тіршілігіне зиянды заттар;
Зерттеу іс-əрекеті барысында талқылай алады.
Тілдік мақсат
Дағдыларды дамыту.
Өзінің жинақтаған білімінің нəтижесінде балалар осы ұйымдастырылған оқу қызметінің тақырыбын, танымдық іс-əрекетінің мақсатын анықтай білуін дамыту. Талқылау кезінде «Неге?», «Бұл немен
байланысты?», «Егер..., не болады?» деген сұрақтарды пайдалану.
Сыни тұрғысынан ойлауды дамыту.
Көптілділік: балық –рыба – fish
Негізгі терминдер мен сөз тіркестері: балық, аквариум, балықтың тіршілігі, уылдырық, ҰОҚ диалог/хат үшін қолданылатын тіл:
Талқылауға арналған сұрақтар:
Балықты қалай күтуге болады?
Күн сайынғы, кезеңдік, мерзімдік күтім деген не?
Балықтың қандай түрлерін білесіңдер?
Олар немен тамақтанады?
Балықтың пайдасы?
Балық қалай көбейеді?
Өткен ҰОҚ-
Жылудың тіршілік үшін маңыздылығы, оның қасиеттері.
дан алған білім
Жоспар
Жоспарланған
Жоспарланған іс-əрекет
Ресурстар
уақыт
I. Дұрыс əсерлі
(Ұ) Шаттық шеңбері
көңіл күй орнату.
Қол алысып, кəне, біз,
Достасайық бəріміз.
0–1мин.
Айтарым бар сендерге,
Тез тұрыңдар шеңберге.
Қандай жақсы бір тұру,
Достарменен бір жүру!
(Ұ) Педагог балаларға жұмбақ шешуді ұсынады:
II. Өмірлік
Жер бетіне бір шықпас,
тəжірибені
Су түбінде тұншықпас.
маңыздандыру.
Сөйлемейді, үндемейді,
Мақсатты болжам.
Пісірсе оны кім жемейді.
(Балық)
2–5 минут
Аузы бар, тілі жоқ,
Терісі бар, жүні жоқ.
Қанаты бар ұшпайды,
Су астында қыстайды.
(Балық)
(Ұ) Балықтар тек суда ғана тіршілік етеді, сондықтан олардың дене пішіні
мекен ететін орны мен тіршілік жағдайларына байланысты алуан түрлі болып
келеді. Шапшаң жүзетін акула, албырт, көксерке тəрізді балықтардың денесі
ұршық сапты жұмыр болса, баяу қозғалатын сазан, тобан, тұқы, мөңке
тəрізділердің екі бүйірі шығыңқы, жоны көтеріңкі болады.
Тіршілік етуіне байланысты кейбір ерекшеліктері ғана болмаса, дене
мүшелері жүйесінің құрылысы шеміршекті балықтар мен сүйекті балықтарда
біріне-бірі ұқсас.
Ой-толғаныс.
Балықтың пайдасы туралы қосымша ақпарат:
1.
Балықтың майынан қажетті бірнеше түрлі дəрумендер алынады.
2. Қабыршағынан інжу жасалады.
3. Майынан ыстыққа төзімді бояулар дайындалады..
4. Акула терісінен егеу дайындайды.
5. Треска,акула бауырынан дəрі жасалады.
6. Балықты қолдану арқылы бауыр ауруларының алдын алуға болады.
7. Балық пен сүт ақуыздары қосылған кезде адам организміне қажетті ең
құнарлы заттар түзіледі.
Дидактикалық ойын: «Алтын балық»
Ойын шарты: Балалардың алдын ала қойылған салған суреттерінен, əр
баладан қайсысы ұнайтынын сұрау. Қай баланың жұмысы ұнаса, сол балаға
«алтын балық» сыйлайды. Ойын соңында «алтын балықты» көп жинаған
бала марапатталады, мақсат балалардың өзін-өзі бағалауына дайындау.
III. ҰОҚ
(Ұ)Өзекті мəселелер.
тақырыбы бойынша Аквариумдағы балықтың адамға пайдасы. Аквариумды күн сайын ұқыпты
жұмыс
түрде күту керек, аквариумдағы өсімдіктердің жағдайы, жалпы тазалық
6 - 27 мин.
шаршаған кезде аквариумнан күш-қуат алып сергуге мүмкіндік береді.
Аквариумдағы балық күтімі. Алдымен аквариумға су құямыз. Сосын түбін
